Nội dung

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã mang đến những thay đổi đáng kể, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của hàng triệu người lao động Việt Nam. Thông qua bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn đọc các quy định mới nổi bật của Luật Bảo hiểm xã hội 2024, điểm khác biệt giữa luật mới và luật cũ… Hãy cùng tìm hiểu những điểm mới này để bảo vệ tốt hơn cho bản thân và gia đình.

Luật bảo hiểm xã hội 2024 cập nhật mới nhất

Quy định mới của Luật Bảo hiểm xã hội 2024

Ngày 29/6/2024, tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Bảo hiểm xã hội số 41/2024/QH15, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025 với các quy định mới trọng tâm sau đây:

Mở rộng đối tượng được tham gia bảo hiểm xã hội

Bổ sung thêm các đối tượng người lao động phải tham gia BHXH bắt buộc gồm:

Người lao động ký hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên mà làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất;
Viên chức quốc phòng;
Dân quân thường trực;
Vợ hoặc chồng không hưởng lương từ ngân sách nhà nước được cử đi công tác nhiệm kỳ cùng thành viên cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài được hưởng chế độ sinh hoạt phí;
Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã không hưởng tiền lương.
Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố;
Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ.
Người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam theo hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên với người sử dụng lao động tại Việt Nam, trừ các trường hợp sau:
Di chuyển trong nội bộ doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam;
Tại thời điểm giao kết hợp đồng lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu;
Điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên có quy định khác.

Đối với bảo hiểm xã hội tự nguyện: Tại khoản 4 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 sửa đổi, bổ sung thêm đối tượng người lao động được phép tham gia BHXH tự nguyện, bao gồm:

Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và không phải là người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng;
Cán bộ, công chức, viên chức, người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên, kể cả trường hợp người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên đang tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc, trừ trường hợp hai bên có thỏa thuận về việc đóng BHXH bắt buộc trong thời gian này.

Bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội

Luật Bảo hiểm xã hội 2024 bổ sung Chương III về Trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng, bao gồm: trợ cấp hưu trí xã hội, BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện và bảo hiểm hưu trí bổ sung.
Bổ sung quy định chế độ đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Bổ sung quyền thụ hưởng chế độ ốm đau, thai sản đối với người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.
Bổ sung mức hưởng trợ cấp ốm đau cho người lao động nghỉ việc không trọn ngày.
Thay đổi chế độ nghỉ dài ngày.
Rút ngắn số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu được hưởng lương hưu.
Hạn chế cho người lao động rút bảo hiểm xã hội một lần.
Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng chế độ trợ cấp thai sản và chế độ tai nạn lao động.
Quy định cụ thể về mức tham chiếu thay cho mức lương cơ sở.
Xử lý tình trạng chậm đóng, trốn đóng BHXH.

Những điểm khác biệt quan trọng giữa Luật bảo hiểm xã hội cũ và Luật bảo hiểm xã hội mới

Mở rộng đối tượng tham gia BHXH: Luật BHXH 2024 đã bổ sung thêm các đối tượng được tham gia BHXH, đảm bảo phù hợp với quy định của Bộ luật lao động năm 2019 và góp phần gia tăng diện bao phủ của BHXH.
Bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống BHXH đa tầng: Để đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động cao tuổi không có lương hưu hoặc trợ cấp hằng tháng, nhà nước đã xây dựng ngân sách để góp phần đảm bảo nhu cầu cuộc sống cho họ thông qua trợ cấp hưu trí xã hội.
Rút ngắn số năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu được hưởng lương hưu: Luật BHXH 2024 quy định người lao động khi đủ tuổi nghỉ hưu mà có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên được hưởng lương hưu hằng tháng. Quy định này nhằm tạo cơ hội cho những người tham gia muộn hoặc tham gia không liên tục có cơ hội tích lũy đủ 15 năm đóng (thay vì 20 năm như quy định hiện hành) để hưởng lương hưu hàng tháng thay vì phải nhận BHXH một lần.

Ưu điểm và hạn chế của Luật Bảo hiểm xã hội 2024

Ưu điểm

Mở rộng phạm vi bảo hiểm, bao gồm nhiều đối tượng lao động hơn như chủ hộ kinh doanh, người làm việc không toàn thời gian, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Điều này giúp đảm bảo rằng một số lượng lớn hơn người dân được hưởng các quyền lợi bảo hiểm xã hội.
Nâng cao quyền lợi cho người lao động như giảm thời gian đóng bảo hiểm để hưởng lương hưu; bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội cho những người không đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng đã đóng bảo hiểm xã hội;…
Nhiều quy định của luật mới phù hợp với thông lệ quốc tế về bảo hiểm xã hội, giúp Việt Nam hội nhập sâu rộng hơn vào nền kinh tế thế giới.
Khắc phục được những hạn chế của Luật BHXH năm 2014.

Hạn chế

Việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH, giảm thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu, bổ sung các chế độ bảo hiểm mới sẽ gây áp lực lên quỹ bảo hiểm.
Mặc dù luật đã hạn chế việc rút BHXH một lần, nhưng tâm lý này vẫn tồn tại, đặc biệt là trong nhóm lao động trẻ hoặc lao động tự do, khiến cho việc tham gia BHXH lâu dài trở nên khó khăn.
Mặc dù có quy định về trợ cấp hưu trí xã hội, nhưng mức trợ cấp này có thể chưa đủ để đảm bảo cuộc sống cho người cao tuổi, đặc biệt là những người sống ở vùng nông thôn hoặc có hoàn cảnh khó khăn.

Câu hỏi thường gặp về Luật Bảo hiểm xã hội 2024

Người lao động tự do có được tham gia bảo hiểm xã hội không?

Căn cứ theo Điều 4 Luật BHXH 2024, công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc và không phải là người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng. Người lao động tự do sẽ không giao kết hợp đồng lao động nên không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.

Tuy nhiên, những người lao động làm nghề tự do có thể tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khi có nhu cầu và để được hưởng các chế độ của bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu là bao nhiêu?

Theo Luật BHXH 2024, người lao động chỉ cần có thời gian đóng BHXH tối thiểu 15 năm để được hưởng lương hưu, theo quy định trước đây là 20 năm.

Lao động nữ tham gia BHXH tự nguyện có được hưởng chế độ thai sản không?

Lao động nữ sinh con có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện hoặc vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con được hưởng trợ cấp thai sản là 2.000.000 đồng cho mỗi con được sinh ra và mỗi thai từ 22 tuần tuổi trở lên chết trong tử cung, thai chết trong khi chuyển dạ.

Luật sư tư vấn luật tham gia bảo hiểm xã hội

Luật sư tư vấn pháp luật về bảo hiểm xã hội

Luật Kiến Việt là đơn vị tư vấn pháp luật uy tín, được nhiều người tin tưởng lựa chọn sử dụng dịch vụ tư vấn bảo hiểm xã hội, đến với chúng tôi bạn sẽ được tư vấn các vấn đề sau:

Tư vấn các quy định pháp luật về bảo hiểm xã hội
Tư vấn các thủ tục hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội
Tư vấn hưởng lương hưu, trợ cấp thất nghiệp, chế độ thai sản…
Tư vấn các tranh chấp về bảo hiểm xã hội
Tư vấn các vấn đề pháp lý khác theo yêu cầu

Từ bài viết trên, chúng tôi đã cung cấp cho các bạn đọc các thông tin về Luật Bảo hiểm xã hội 2024 và các quy định mới nổi bật. Việc nắm vững các quy định, chế độ bảo hiểm xã hội giúp bảo đảm quyền lợi của bạn tốt hơn. Nếu bạn đọc còn thắc mắc vui lòng liên hệ luật sư tư vấn lao động, BHXH chúng tôi qua hotline 0386579303 để được hỗ trợ.

Xem thêm: Tổng hợp các văn bản pháp luật về bảo hiểm xã hội