Những hành vi nào bị coi là trục lợi bảo hiểm và mức phạt

Những hành vi nào bị coi là trục lợi bảo hiểm luôn là vấn đề được quan tâm trong lĩnh vực bảo hiểm, đặc biệt là bảo hiểm nhân thọ. Các hành vi gian lận bảo hiểm, lừa đảo bảo hiểm hoặc yêu cầu bồi thường không đúng thực tế có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho chủ thể tham gia. Những hành vi cố ý này không chỉ vi phạm hợp đồng mà còn đối mặt với nhiều hậu quả pháp lý nghiêm trọng khác. Bài viết sau sẽ cho bạn cái nhìn tổng quan hơn về vấn đề này.

Những hành vi nào bị coi là trục lợi bảo hiểm

Trục lợi bảo hiểm là gì?

Trục lợi bảo hiểm là hành vi lợi dụng các quy định hoặc cơ hội trong hợp đồng bảo hiểm để thu lợi bất chính. Điều này thường liên quan đến việc gian lận, lừa đảo hoặc khai báo sai lệch về các sự kiện bảo hiểm, nhằm mục đích nhận được khoản tiền bảo hiểm mà người tham gia không thực sự xứng đáng. Trục lợi bảo hiểm có thể được thực hiện bởi người tham gia bảo hiểm hoặc các bên thứ ba (chẳng hạn như đại lý bảo hiểm hoặc dịch vụ y tế).

Hành vi trục lợi bảo hiểm là hành vi vi phạm pháp luật và có thể gây thiệt hại lớn cho các công ty bảo hiểm, từ đó làm tăng phí bảo hiểm cho tất cả người tham gia.

Những hành vi nào bị coi là trục lợi bảo hiểm?

Căn cứ theo khoản 4 Điều 9 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, hành vi gian lận bảo hiểm được thực hiện bằng một trong các hình sau:

• Thông đồng với người thụ hưởng để giải quyết bồi thường, trả tiền bảo hiểm trái pháp luật
• Giải mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin trong hồ sơ yêu cầu bồi thường, trả tiền bảo hiểm
• Giả mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin để từ chối bồi thường, trả tiền bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm đã xảy ra
• Tự gây thiệt hại về tài sản, sức khỏe của mình để hưởng quyền lợi bảo hiểm

Các mức xử phạt đối với hành vi trục lợi bảo hiểm?

Xử phạt vi phạm hành chính

Điều 15 Nghị định 174/2024/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 15/02/2025) quy định về việc Xử phạt đối với hành vi vi phạm các quy định về bồi thường bảo hiểm, trả tiền bảo hiểm như sau:

1. Hành vi thông đồng với người thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm để giải quyết bồi thường bảo hiểm, trả tiền bảo hiểm trái pháp luật; hành vi giả mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin để từ chối bồi thường, trả tiền bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm đã xảy ra; hành vi giả mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin trong hồ sơ yêu cầu bồi thường, trả tiền bảo hiểm; hành vi tự gây thiệt hại về tài sản, sức khỏe của mình để hưởng quyền lợi bảo hiểm trừ trường hợp luật quy định khác mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự bị phạt tiền như sau:

• Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm mà số tiền chiếm đoạt dưới 10.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại dưới 20.000.000 đồng
• Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm mà số tiền chiếm đoạt từ 10.000.000 đồng đến dưới 15.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 20.000.000 đồng đến dưới 30.000.000 đồng
• Phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm mà số tiền chiếm đoạt từ 15.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 30.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng

2. Phạt tiền từ 160.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm về gian lận trong kinh doanh bảo hiểm của pháp nhân thương mại thực hiện một trong các hành vi quy định tại khoản 1 Điều 213 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017) mà số tiền chiếm đoạt dưới 200.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại dưới 400.000.000 đồng hoặc chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự
3. Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc hoàn trả lại số tiền đã chiếm đoạt đối với trường hợp vi phạm quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều này.

Xử lý hình sự

Hành vi trục lợi bảo hiểm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 213 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017) “Tội gian lận trong kinh doanh bảo hiểm” như sau:

Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tiền bảo hiểm từ 20.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng, nếu không thuộc trường hợp quy định tại các Điều 174 ‘Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản’, Điều 353 ‘Tội tham ô tài sản’ và Điều 355 ‘Tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản’ của Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017), thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm:

• Thông đồng với người thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm để giải quyết bồi thường bảo hiểm, trả tiền bảo hiểm trái pháp luật
• Giả mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin để từ chối bồi thường, trả tiền bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm đã xảy ra
• Giả mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin trong hồ sơ yêu cầu bồi thường, trả tiền bảo hiểm
• Tự gây thiệt hại về tài sản, sức khỏe của mình để hưởng quyền lợi bảo hiểm, trừ trường hợp luật có quy định khác

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 03 năm:

• Có tổ chức
• Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt
• Chiếm đoạt số tiền bảo hiểm từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng
• Gây thiệt hại từ 200.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng
• Tái phạm nguy hiểm

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:

• Chiếm đoạt số tiền bảo hiểm 500.000.000 đồng trở lên
• Gây thiệt hại 1.000.000.000 đồng trở lên

Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm

Pháp nhân thương mại phạm tội này, thì bị phạt như sau:

• Thực hiện một trong các hành vi quy định tại khoản 1 chiếm đoạt số tiền bảo hiểm từ 200.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 400.000.000 đồng đến dưới 2.000.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng
• Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại điểm a, b và e khoản 2 hoặc chiếm đoạt số tiền bảo hiểm từ 1.000.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng hoặc gây thiệt hại từ 2.000.000.000 đồng đến dưới 5.000.000.000 đồng, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng
• Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 chiếm đoạt số tiền bảo hiểm 3.000.000.000 đồng trở lên hoặc gây thiệt hại 5.000.000.000 đồng trở lên thì bị phạt tiền từ 3.000.000.000 đồng đến 7.000.000.000 đồng
• Pháp nhân thương mại còn có thể bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm

Xem thêm: Các tình tiết được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự

Nhận diện một số chiêu trò trục lợi bảo hiểm

Một số chiêu trò trục lợi bảo hiểm thường gặp bao gồm:

• Khai báo gian dối về tai nạn, tổn thất;
• Sử dụng giấy tờ giả mạo; Bổ sung, thay đổi thông tin hợp đồng không đúng sự thật;
• Đưa thông tin sai lệch về sức khỏe; Lạm dụng chi phí y tế hoặc viện phí;
• Đóng giả sự kiện hoặc thông tin bảo hiểm; sự cố giả để thu lợi từ bảo hiểm tài sản;
• Trục lợi từ bảo hiểm nhân thọ.

Hậu quả pháp lý của hành vi trục lợi bảo hiểm

Hậu quả pháp lý của hành vi trục lợi bảo hiểm có thể bao gồm các hình thức xử lý sau:

• Xử lý hành chính;
• Truy cứu trách nhiệm hình sự;
• Buộc trả lại toàn bộ số tiền đã chiếm đoạt;
• Bồi thường thiệt hại do hành vi trục lợi gây ra cho công ty bảo hiểm hoặc các bên có liên quan theo quy định của pháp luật dân sự.

Luật sư tư vấn về hành vi trục lợi bảo hiểm

Luật sư tư vấn về hành vi trục lợi bảo hiểm

Trong bối cảnh hoạt động tham gia bảo hiểm ngày càng trở phổ biến, hành vi trục lợi bảo hiểm không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của những người tham gia bảo hiểm mà còn đe dọa đến sự phát triển của ngành bảo hiểm. Đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm có thể hỗ trợ bạn trong các vấn đề như:

• Tư vấn quy định của pháp luật liên quan đến bảo hiểm;
• Tư vấn các dấu hiệu của các hành vi vi phạm quy định liên quan đến bảo hiểm;
• Tư vấn các hậu quả pháp lý của những trường hợp vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo hiểm;
• Tư vấn, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người tham gia trước những hành vi có dấu hiệu trục lợi bảo hiểm;
• Hỗ trợ khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo hiểm.

Việc thực hiện các hành vi trục lợi bảo hiểm có thể dẫn đến những hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Các tư vấn về hành vi trục lợi bảo hiểm không chỉ giúp cá nhân hoặc tổ chức nhận thức rõ về các hành vi sai phạm mà còn giúp họ hiểu được các biện pháp phòng ngừa và ứng xử hợp pháp. Chính vì vậy, việc tham khảo ý kiến từ các luật sư tư vấn chuyên nghiệp là rất quan trọng. Liên hệ với Luật Kiến Việt qua số hotline 0386579303 để được hỗ trợ chi tiết.