Hoãn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ

Hợp đồng là hình thức pháp lý phổ biến nhất trong quan hệ dân sự, là cơ sở phát sinh nghĩa vụ. Các bên có phải luôn thực hiện nghĩa vụ của mình theo như những nội dung đã thỏa thuận? Hoãn thực hiện nghĩa vụ có được xem là vi phạm hợp đồng? Trong bài viết này, Luật Kiến Việt xin cung cấp đến Qúy khách thông tin về hoãn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ.

Hoãn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ

Hợp đồng song vụ là gì?

Theo Bộ luật dân sự 2015, hợp đồng song vụ là hợp đồng mà mỗi bên đều có nghĩa vụ đối với nhau (ví dụ như hợp đồng mua bán hàng hóa). Ngược lại, hợp đồng đơn vụ là hợp đồng mà chỉ có một bên có nghĩa vụ (ví dụ như hợp đồng tặng cho tài sản).

Hợp đồng là cơ sở để phát sinh nghĩa vụ. Nghĩa vụ có thể là thực hiện hoặc không thực hiện một công việc gì đấy mà các bên đã thỏa thuận trong hợp đồng. Khi đã có thỏa thuận nghĩa vụ cụ thể, phù hợp quy định của pháp luật thì các bên phải bảo đảm hoàn thành nghĩa vụ của mình đối với bên kia, nếu không thì sẽ được cho là vi phạm hợp đồng và gánh chịu chế tài tương ứng.

>> Xem thêm: Giải thích điều khoản không rõ ràng trong hợp đồng

Trường hợp được hoãn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ

Về nguyên tắc, nghĩa vụ đã được các bên thiết lập trong hợp đồng song vụ phải được tôn trọng và thực hiện nghiêm túc theo nguyên tắc thiện chí. Tuy nhiên, luật có quy định những trường hợp mà theo đó bên có nghĩa vụ được tạm hoãn thực hiện nghĩa vụ. Cụ thể, Điều Điều 411 Bộ luật dân sự 2015 quy định:

“Quyền hoãn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ:

1. Bên phải thực hiện nghĩa vụ trước có quyền hoãn thực hiện nghĩa vụ, nếu khả năng thực hiện nghĩa vụ của bên kia đã bị giảm sút nghiêm trọng đến mức không thể thực hiện được nghĩa vụ như đã cam kết cho đến khi bên kia có khả năng thực hiện được nghĩa vụ hoặc có biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.

2. Bên phải thực hiện nghĩa vụ sau có quyền hoãn thực hiện nghĩa vụ đến hạn nếu bên thực hiện nghĩa vụ trước chưa thực hiện nghĩa vụ của mình khi đến hạn.”

Có thể thấy, xuất phát từ nguyên tắc công bằng, bình đẳng giữa các bên, không để bên nào phải chịu thiệt thòi nhiều hơn so với bên còn lại trong quan hệ hợp đồng, trong những trường hợp mà một bên cho rằng khả năng thực hiện nghĩa vụ của bên kia đã bị giảm sút đến mức không thể thực hiện nghĩa vụ đã thỏa thuận, hoặc bên thực hiện nghĩa vụ trước chưa thực hiện được nghĩa vụ của mình khi đến hạn, thì một bên còn lại có quyền hoãn thực hiện nghĩa vụ cho đến khi bên kia có khả năng thực hiện được nghĩa vụ.

Ví dụ 1:

A ký hợp đồng thuê nhà của B, hợp đồng thỏa thuận A phải thanh toán trước 2 tháng tiền thuê nhà cho B. Tuy nhiên, nhà thuê có tranh chấp với người khác và không thể bảo đảm A có thể sử dụng yên ổn nhà thuê. Trong trường hợp này, A được quyền hoãn thực hiện nghĩa vụ thanh toán trước tiền thuê cho đến khi B giải quyết được tranh chấp liên quan đến nhà thuê và bảo đảm cho A được sử dụng nhà thuê yên ổn.

Ví dụ 2:

C ký hợp đồng mua của D 100 tấn gạo, hợp đồng quy định C sẽ ứng trước 500 triệu cho D vào tháng 12/2021 để D sản xuất gạo thành phẩm và D có nghĩa vụ giao hàng vào tháng 02/2022. Tuy nhiên, C không thực hiện nghĩa vụ ứng tiền khi đến hạn, trong trường hợp này, D được tạm hoãn nghĩa vụ giao hàng cho đến khi C ứng tiền cho D.

>>Có thể bạn quan tâm: Điều kiện để hợp đồng dân sự có hiệu lực

Dù có một điều khoản riêng quy định về việc hoãn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ, tuy nhiên vấn đề này cũng có thể được tìm thấy ở các quy định riêng lẻ về hợp đồng liên quan đến quyền và nghĩa vụ của các bên, và quy định này được cho là cụ thể hơn trong từng trường hợp. Ví dụ như quyền của bên mua khi bên bán giao hàng hóa không phù hợp với hợp đồng theo Điều 51 Luật thương mại 2005, theo đó bên mua nếu có bằng chứng cho rằng bên bán giao hàng hóa không phù hợp với hợp đồng thì có quyền tạm ngừng thanh toán cho đến khi bên bán đã khắc phục được sự không phù hợp đó.

Hoãn thực hiện nghĩa vụ

Thời hạn hoãn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ

Pháp luật hiện hành không quy định một thời hạn cụ thể để tạm hoãn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ. Xuất phát từ nguyên nhân của việc tạm hoãn thực hiện nghĩa vụ là do có một bên có nghĩa vụ trước nhưng không thực hiện nghĩa vụ hoặc một bên không có khả năng thực hiện được nghĩa vụ, do đó, việc tạm hoãn thực hiện nghĩa vụ của một bên là phản ứng hợp lý trước sự mất khả năng của bên kia. Một cách hợp lý, các bên sẽ tiếp tục thực hiện nghĩa vụ của mình khi căn cứ để tạm hoãn thực hiện nghĩa vụ không còn. Chẳng hạn như trong hợp đồng, nếu bên A có cơ sở cho rằng bên B không có khả năng thực hiện nghĩa vụ và do đó bên A hoãn thực hiện nghĩa vụ của mình, thì khi bên B đã chứng minh được họ có khả năng thực hiện nghĩa vụ, điều này đồng nghĩa với việc bên A phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ của mình.

Hệ quả của việc hoãn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ

Hoãn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ là hành vi phản ứng của một bên trước sự bất khả thi trong việc thực hiện nghĩa vụ của bên kia, trong nhiều trường hợp là do sự vi phạm hợp đồng của một bên, ví dụ như Bên A không giao hàng đúng thời hạn và do đó Bên B không thanh toán tiền, trường hợp này Bên A vi phạm hợp đồng và Bên B hoãn thực hiện nghĩa vụ trả tiền. 

Hoãn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ đặt ra vấn đề cho các bên là phải nỗ lực để xóa bỏ căn cứ của nó – sự không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện nghĩa vụ của một bên, điều này phụ thuộc nhiều ở bên không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện nghĩa vụ. Khi các bên nỗ lực và khắc phục được trong khoảng thời gian hợp lý thì hợp đồng sẽ được tiếp tục (bên vi phạm hợp đồng sẽ chịu chế tài), tuy nhiên, nếu việc thực hiện hợp đồng trở nên bất khả thi đối với một bên dù đã áp dụng các biện pháp cần thiết thì hợp đồng không thể tiếp tục, lúc này bên vi phạm hợp đồng phải chịu những chế tài tương ứng theo thỏa thuận và theo luật định.

Liên hệ Luật sư hỗ trợ pháp luật về hợp đồng

Trên đây là bài giới thiệu về hoãn thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng song vụ. Qúy khách vui lòng liên hệ với chúng tôi – Luật Kiến Việt để được tư vấn pháp luật về hợp đồng:

Thông tin liên hệ:

•           Liên hệ qua Website: https://luatkienviet.com/

•           Liên hệ qua điện thoại: 0386579303•       

•           Liên hệ qua Email: contact@luatkienviet.com

•           Liên hệ qua Facebook: https://www.facebook.com/luatkienviet