Xác định lỗi và thiệt hại phát sinh khi đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê tài sản

Xác định lỗi và thiệt hại phát sinh khi đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê tài sản một cách chính xác và đầy đủ là vô cùng quan trọng để giải quyết tranh chấp một cách thỏa đáng. Khi một bên quyết định đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê tài sản, hành động này không chỉ những rủi ro pháp lý mà còn gây ra thiệt hại kinh tế đối với cả hai bên tham gia giao dịch. Bài viết này sẽ tập trung vào việc phân tích các khía cạnh pháp lý và thực tiễn áp dụng các quy định pháp luật giải quyết đối với vấn đề này.

Xác định lỗi và thiệt hại phát sinh khi đơn phương chấp dứt hợp đồng thuê tài sản

Quy định của pháp luật về lỗi và thiệt hại phát sinh khi đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê tài sản

Nhìn chung Luật dân sự và Luật Hình sự đều xét đến yếu tố “lỗi”. Tuy nhiên, khác với Luật Hình sự chia hình thức lỗi cố ý và lỗi vô ý ra thành bốn loại gồm: Lỗi cố ý trực tiếp; lỗi cố ý gián tiếp; lỗi cố ý vì cẩu thả và lỗi cố ý vì quá tự tin.

“Lỗi” trong trách nhiệm dân sự chỉ chia thành hai hình thức bao gồm lỗi cố ý, lỗi vô ý. Điều 364 Bộ Luật Dân sự 2015 đưa ra các khái niệm về lỗi cố ý và lỗi vô ý trong trách nhiệm dân sự như sau:

• Lỗi cố ý là trường hợp một người nhận thức rõ hành vi của mình sẽ gây thiệt hại cho người khác mà vẫn thực hiện và mong muốn hoặc tuy không mong muốn nhưng để mặc cho thiệt hại xảy ra.
• Lỗi vô ý là trường hợp một người không thấy trước hành vi của mình có khả năng gây thiệt hại, mặc dù phải biết hoặc có thể biết trước thiệt hại sẽ xảy ra hoặc thấy trước hành vi của mình có khả năng gây thiệt hại, nhưng cho rằng thiệt hại sẽ không xảy ra hoặc có thể ngăn chặn được.

Trong các quy định về hợp đồng thuê tài sản, Lỗi là một yếu tố ảnh hưởng đến việc một bên tham gia hợp đồng có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng hợp pháp hay không. Đơn cử như quy định tại khoản 2 Điều 480 BLDS 2015, bên cho thuê có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng nếu bên thuê sử dụng tài sản không đúng mục đích, không đúng công dụng.

Điều kiện để được đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê tài sản

Theo quy định tại Điều 428 Bộ luật Dân sự năm 2015 có quy định về đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng, cụ thể như sau:

• Một bên có quyền đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng và không phải bồi thường thiệt hại khi bên kia vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ trong hợp đồng hoặc các bên có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.
• Bên đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng phải thông báo ngay cho bên kia biết về việc chấm dứt hợp đồng, nếu không thông báo mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.
• Khi hợp đồng bị đơn phương chấm dứt thực hiện thì hợp đồng chấm dứt kể từ thời điểm bên kia nhận được thông báo chấm dứt. Các bên không phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ, trừ thỏa thuận về phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại và thỏa thuận về giải quyết tranh chấp. Bên đã thực hiện nghĩa vụ có quyền yêu cầu bên kia thanh toán phần nghĩa vụ đã thực hiện.
• Bên bị thiệt hại do hành vi không thực hiện đúng nghĩa vụ trong hợp đồng của bên kia được bồi thường.
• Trường hợp việc đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng không có căn cứ quy định tại khoản 1 Điều này thì bên đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng được xác định là bên vi phạm nghĩa vụ và phải thực hiện trách nhiệm dân sự theo quy định của Bộ luật này, luật khác có liên quan do không thực hiện đúng nghĩa vụ trong hợp đồng.’

Do hợp đồng cho thuê tài sản là một trong các loại hợp đồng dân sự, nên phải tuân thủ quy định trên về việc đơn phương chấm dứt hợp đồng dân sự.

Tại Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015 có quy định về đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê khoán tài sản, cụ thể như sau:

• Trường hợp một bên đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng thì phải báo cho bên kia biết trước một thời gian hợp lý; nếu thuê khoán theo thời vụ hoặc theo chu kỳ khai thác thì thời hạn báo trước phải phù hợp với thời vụ hoặc chu kỳ khai thác.
• Trường hợp bên thuê khoán vi phạm nghĩa vụ mà việc khai thác đối tượng thuê khoán là nguồn sống duy nhất của bên thuê khoán và việc tiếp tục thuê khoán không làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích của bên cho thuê khoán thì bên cho thuê khoán không được đơn phương chấm dứt thực hiện hợp đồng; bên thuê khoán phải cam kết với bên cho thuê khoán không được tiếp tục vi phạm hợp đồng.

Xác định lỗi và thiệt hại phát sinh trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng cho thuê tài sản

Mức độ lỗi và thiệt hại phát sinh khi đơn phương chấm dứt hợp đồng cho thuê tài sản

Theo Khoản 4 Điều 428 Bộ luật dân sự 2015 quy định về vấn đề xác định lỗi và thiệt hại phát sinh để bồi thường thiệt hại khi bị đơn phương chấm dứt hợp đồng cho thuê tài sản như sau: “4. Bên bị thiệt hại do hành vi không thực hiện đúng nghĩa vụ trong hợp đồng của bên kia được bồi thường”

Căn cứ theo Điều 302 Luật thương mại 2005 quy định về trách nhiệm bồi thường thiệt hại như sau:

• Bồi thường thiệt hại là việc bên vi phạm bồi thường những tổn thất do hành vi vi phạm hợp đồng gây ra cho bên bị vi phạm.
• Giá trị bồi thường thiệt hại bao gồm giá trị tổn thất thực tế, trực tiếp mà bên bị vi phạm phải chịu do bên vi phạm gây ra và khoản lợi trực tiếp mà bên bị vi phạm đáng lẽ được hưởng nếu không có hành vi vi phạm.

Căn cứ theo Điều  303 Luật thương mại 2005 quy định căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại thì trừ các trường hợp miễn trách nhiệm quy định tại Điều 294 của Luật này, trách nhiệm bồi thường thiệt hại phát sinh khi có đủ các yếu tố sau đây:

• Có hành vi vi phạm hợp đồng;
• Có thiệt hại thực tế;
• Hành vi vi phạm hợp đồng là nguyên nhân trực tiếp gây ra thiệt hại.

Giá trị bồi thường bao gồm:

• Giá trị tổn thất thực tế, trực tiếp mà bên bị vi phạm phải chịu do bên vi phạm gây ra
• Khoản lợi trực tiếp mà bên bị vi phạm đáng lẽ được hưởng nếu không có hành vi vi phạm.

Ngoài ra, có thể Căn cứ theo Án lệ số 21/2018/AL về lỗi và thiệt hại trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng cho thuê tài sản.

Thực tiễn giải quyết về lỗi và thiệt hại trong trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng cho thuê tài sản (Án lệ số 21/2018/AL)

Tình huống án lệ:

• Hợp đồng cho thuê tài sản có thời hạn, không có thỏa thuận về điều kiện chấm dứt hợp đồng. Bên thuê chấm dứt hợp đồng trước thời hạn nhưng không được bên cho thuê đồng ý.
• Thời gian từ khi bên thuê có văn bản thông báo đến khi chấm dứt hợp đồng quá ngắn dẫn đến bên cho thuê không thể có hợp đồng khác thay thế ngay trong thời gian còn lại của hợp đồng thuê.
• Bên cho thuê yêu cầu bên thuê phải thanh toán tiền thuê tài sản trong thời gian còn lại của hợp đồng.

Giải pháp pháp lý:

Trường hợp này, phải xác định bên thuê có lỗi và phải chịu trách nhiệm đối với thiệt hại gây ra cho bên cho thuê. Thiệt hại thực tế cần xem xét là khoản tiền cho thuê phương tiện trong thời gian còn lại của hợp đồng.

Luật sư tư vấn việc xác định lỗi và thiệt hại phát sinh khi đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê tài sản

Luật sư tư vấn xác định lỗi và thiệt hại phát sinh khi đơn phương chấp dứt hợp đồng

Khi một bên trong hợp đồng thuê tài sản quyết định đơn phương chấm dứt hợp đồng, nhiều vấn đề pháp lý phức tạp cần được giải quyết. Việc xác định lỗi của các bên và tính toán thiệt hại phát sinh không chỉ đòi hỏi hiểu biết sâu rộng về pháp luật mà còn cần sự tinh tế và kỹ năng phân tích tình huống cụ thể.

• Luật sư sẽ phân tích các điều khoản trong hợp đồng và các hành vi của các bên để xác định bên nào vi phạm hợp đồng và mức độ vi phạm.
• Đánh giá tính hợp pháp và hợp lý của việc đơn phương chấm dứt hợp đồng.
• Xác định thiệt hại thực tế mà bên bị ảnh hưởng phải chịu, bao gồm thiệt hại trực tiếp và gián tiếp.
• Tư vấn về cách thức yêu cầu bồi thường và các cơ chế pháp lý để bảo vệ quyền lợi của bên bị thiệt hại.
• Hỗ trợ đàm phán, hòa giải giữa các bên để đạt được thỏa thuận hợp lý, tránh các tranh chấp kéo dài và tốn kém.
• Đại diện cho khách hàng trong các thủ tục tố tụng nếu cần thiết.

Đừng để những rắc rối pháp lý khi đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê tài sản làm bạn lo lắng. Với đội ngũ luật sư tư vấn hợp đồng của chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn, giúp bạn xác định lỗi và thiệt hại phát sinh một cách chính xác và kịp thời. Hãy liên hệ ngay với công ty Luật Kiến Việt qua số hotline 0386579303 để được luật sư tư vấn cụ thể. Đừng chần chừ, hãy để chúng tôi giúp bạn giải quyết mọi vấn đề pháp lý một cách nhanh chóng và chuyên nghiệp.

Tham khảo thêm về: Dịch vụ luật sư tố tụng và tư vấn giải quyết tranh chấp