Tố giác tội phạm là gì? Khi phát hiện hoặc có căn cứ cho rằng hành vi có dấu hiệu tội phạm thì chúng ta nên làm gì? Liệu pháp luật có bảo vệ những người tố giác tội phạm hay không. Đó chắc hẳn là những câu hỏi của những ai muốn thực hiện hành động tố giác tội phạm luôn thắc mắc. Vậy với bài viết dưới đây, Luật Kiến Việt chúng tôi sẽ giải đáp những thắc mắc trên.
Quyền và nghĩa vụ của người tố giác về tội phạm
Tố giác tội phạm là gì?
Theo quy định tại Điều 144 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, sửa đổi 2021 thì “Tố giác về tội phạm là việc cá nhân phát hiện và tố cáo hành vi có dấu hiệu tội phạm với cơ quan có thẩm quyền”.
Như vậy, nếu bạn phát hiện hoặc có căn cứ cho rằng xuất hiện hành vi có dấu hiệu phạm tội của người khác thì có thể tố cáo với cơ quan có thẩm quyền. Việc tố giác tội phạm có thể thực hiện bằng lời nói hoặc bằng văn bản. Và cơ quan có trách nhiệm tiếp nhận tố giác về tội phạm gồm:
- Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố;
- Cơ quan, tổ chức khác tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, người nào có hành vi cố ý tố giác sai sự thật thì tuỳ tính chất hoặc mức độ vi phạm mà sẽ bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
>> Có thể bạn quan tâm: Tội cướp giật tài sản bị phạt bao nhiêu năm tù
Quyền và nghĩa vụ của người tố giác tội phạm
Căn cứ theo Điều 56 bộ luật Tố tụng hình sự 2015, sửa đổi 2021, cá nhân đã tố giác về tội phạm có quyền như sau:
- Yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giữ bí mật về việc tố giác, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, các quyền và lợi ích của mình, người thân thích khi bị đe doạ;
- Được thông báo về kết quả giải quyết tố giác về tội phạm;
- Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng trong việc tiếp nhận, giải quyết tố giác về tội phạm.
Đồng thời, người đã tố giác về tội phạm phải có nghĩa vụ có mặt theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền giải quyết nguồn tin về tội phạm, và trình bày trung thực về những tình tiết mà mình biết về tội phạm.
Các biện pháp bảo vệ người tố giác về tội phạm
Các biện pháp bảo vệ người tố giác về tội phạm
Theo quy định tại Điều 484 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, sửa đổi 2021 thì người tố giác tội phạm là đối tượng được bảo vệ.
Khi có căn cứ xác định tính mạng, sức khoẻ, tài sản, danh dự, nhân phẩm của người được bảo vệ bị xâm hại hoặc bị đe doạ xâm hại do việc cung cấp chứng cứ, tài liệu, thông tin liên quan đến tội phạm thì các biện pháp bảo vệ người tố giác tội phạm được liệt kê tại Điều 486 Bộ luật Tố tụng hình sự gồm:
- Bố trí lực lượng, tiến hành các biện pháp nghiệp vụ, sử dụng vũ khí, công cụ hỗ trợ và các phương tiện khác để canh gác, bảo vệ;
- Hạn chế việc đi lại, tiếp xúc của người được bảo vệ để đảm bảo an toàn cho họ;
- Giữ bí mật và yêu cầu người khác giữ bí mật các thông tin liên quan đến người được bảo vệ;
- Di chuyển, giữ bí mật chỗ ở, nơi làm việc, học tập; thay đổi tung tích, lý lịch, đặc điểm nhân dạng của người được bảo vệ, nếu được họ đồng ý;
- Răn đe, cảnh cáo, vô hiệu hóa các hành vi xâm hại người được bảo vệ; ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi xâm hại theo quy định của pháp luật;
- Các biện pháp bảo vệ khác theo quy định của pháp luật.
Và những biện pháp trên được thực thi mà không được làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người được bảo vệ.
Thẩm quyền quyết định áp dụng biện pháp bảo vệ người tố giác tội phạm
Theo quy định tại Điều 485 Bộ luật Tố tụng hình sự thì cơ quan điều tra của Công an nhân dân và cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân có thẩm quyền áp dụng các biện pháp bảo vệ người tố giác về tội phạm.
Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra của Công an nhân dân; Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân là người có thẩm quyền ra quyết định áp dụng biện pháp bảo vệ đối với người tố giác tội phạm trong các vụ việc, vụ án hình sự do cơ quan mình thụ lý, giải quyết, điều tra hoặc theo đề nghị của Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân cùng cấp; đề nghị của Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
Trường hợp Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân các cấp nếu xét thấy cần phải áp dụng biện pháp bảo vệ thì phải đề nghị bằng văn bản cho Cơ quan điều tra trực tiếp thụ lý vụ án ra quyết định áp dụng biện pháp bảo vệ đối với người tố giác tội phạm.
Tương tự, cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Cơ quan điều tra Viện kiểm sát quân sự trung ương nếu xét thấy cần phải áp dụng biện pháp bảo vệ đối với người tố giác tội phạm trong các vụ việc, vụ án hình sự do cơ quan mình thụ lý, giải quyết, điều tra thì phải báo cáo cho Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Sau đó, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị bằng văn bản với Cơ quan Cảnh sát điều tra, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an, Cơ quan điều tra hình sự, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Quốc phòng ra quyết định áp dụng biện pháp bảo vệ.
Dịch vụ luật sư tư vấn các vấn đề liên quan đến pháp luật hình sự
Trên đây là phần trình bày về tố giác tội phạm nói chung của Công ty Luật Kiến Việt chúng tôi. Mọi nhu cầu dịch vụ liên quan vấn đề tố giác tội phạm xin vui lòng liên hệ. Công ty Luật Kiến Việt hân hạnh đồng hành cùng quý khách trong việc giải quyết mọi vấn đề pháp lý.
>> Xem thêm: Tư vấn luật hình sự Luật Kiến Việt
Thông tin liên hệ Công ty Luật Kiến Việt:
Liên hệ qua Website: https://luatkienviet.com/
Liên hệ qua điện thoại: 0386 579 303
Liên hệ qua Email: contact@luatkienviet.com
Liên hệ qua Facebook: https://www.facebook.com/luatkienviet
Liên hệ trực tiếp tại địa chỉ công ty.