Hướng dẫn thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế theo quy định

Thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế là thủ tục do người thừa kế thực hiện để không nhận phần di sản do người mất để lại vì nhiều lý do khác nhau. Do vậy, bên cạnh đảm bảo quyền lợi được hưởng di sản thì pháp luật cũng tôn trọng quyền được từ chối nhận di sản của mọi cá nhân. Tuy nhiên để thực hiện thì bạn cần tìm hiểu các quy định về điều kiện, hồ sơ và thủ tục để từ chối nhận di sản. Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin về vấn đề này.

Thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế

Di sản thừa kế là gì?

Căn cứ theo quy định tại Điều 612 Bộ luật Dân sự năm 2015 về di sản như sau: Di sản bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.

Như vậy, chúng ta có thể hiểu di sản thừa kế là tài sản của người chết (người để lại di sản thừa kế) để lại cho người khác sau khi người để lại di sản thừa kế chết.

Điều kiện để được từ chối nhận di sản thừa kế

Theo Điều 620 Bộ luật Dân sự 2015 quy định điều kiện người thừa kế được quyền từ chối nhận di sản, cụ thể:

• Việc từ chối nhận di sản không nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản của mình đối với người khác.
• Việc từ chối nhận di sản phải được lập thành văn bản và gửi đến người quản lý di sản, người thừa kế khác và người được giao nhiệm vụ phân chia di sản.
• Văn bản từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản

Như vậy, người thừa kế sẽ được quyền từ chối nhận di sản thừa kế khi đáp ứng các điều kiện như trên. Theo đó, pháp luật quy định như vậy để đảm bảo quyền của người thừa kế và cũng nhằm để hạn chế việc trốn tránh nghĩa vụ của một số người nhận di sản thừa kế gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác.

Điều kiện để được từ chối nhận di sản thừa kế

Hồ sơ, thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế

Hồ sơ

Căn cứ theo quy định tại Điều 59 Luật công chứng 2014 quy định về Công chứng văn bản từ chối nhận di sản như sau: Người thừa kế có thể yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản. Khi yêu cầu công chứng văn bản từ chối nhận di sản, người yêu cầu công chứng phải xuất trình bản sao di chúc trong trường hợp thừa kế theo di chúc hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người yêu cầu công chứng theo pháp luật về thừa kế; giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác chứng minh người để lại di sản đã chết.

Như vậy, người từ chối nhận di sản thừa kế cần chuẩn bị các giấy tờ sau đây để tiến hành thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế:

• Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế có cam kết việc từ chối nhận di sản thừa kế không nhằm trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ tài sản;
• Chứng minh nhân dân/ Căn cước công dân (bản sao có chứng thực);
• Sổ hộ khẩu (bản sao có chứng thực);
• Di chúc (bản sao có chứng thực) trong trường hợp thừa kế theo di chúc hoặc Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người yêu cầu công chứng theo pháp luật về thừa kế trong trường hợp thừa kế theo pháp luật;
• Giấy chứng tử của người để lại di sản (bản sao chứng thực);
• Giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng (bản sao có chứng thực) hoặc giấy tờ thay thế được pháp luật quy định đối với tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng trong trường hợp hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản (bản sao có chứng thực).

Thủ tục

• Người từ chối nhận di sản thực hiện ký lên văn bản từ chối di sản thừa kế trước mặt công chứng viên, trường hợp văn bản có 02 trang thì phải ký đầy đủ cả 02 trang.
• Trường hợp người từ chối nhận di sản không ký được thì phải điểm chỉ; nếu người đó không đọc được, không nghe được, không ký, không điểm chỉ được thì phải có 02 người làm chứng.
• Công chứng viên thực hiện công chứng hoặc chứng thực cho văn bản từ chối nhận di sản.
• Trường hợp công chứng viên kiểm tra và nhận thấy hồ sơ bị thiếu thì yêu cầu người từ chối nhận di sản bổ sung hoặc hồ sơ không hợp lệ thì giải thích cho người từ chối nhận di sản về việc không thể chứng thực văn bản từ chối nhận di sản.

Có thể đòi lại quyền thừa kế đã từ chối hay không?

Hiện nay, pháp luật không quy định trường hợp người thừa kế được thay đổi ý chí sau khi đã làm thủ tục từ chối nhận di sản. Tuy nhiên, theo quy định tại khoản 3 Điều 620 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định thời điểm từ chối nhận di sản phải được thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.

Do đó, nếu người thừa kế đã từ chối nhận di sản thừa kế, sau đó muốn hủy bỏ văn bản từ chối nhận di sản thừa kế thì việc hủy bỏ này phải thực hiện trước thời điểm phân chia di sản thừa kế; nếu sau thời điểm phân chia di sản thừa kế thì sẽ phức tạp trong việc hủy bỏ văn bản từ chối nhận di sản thừa kế.

Trong một số trường hợp, nếu phần thừa kế của người đó đã dịch chuyển sang cho những người thừa kế khác thì người đòi lại quyền thừa kế đã từ chối sẽ khó khăn bởi vì pháp luật không có hướng dẫn cụ thể. Do đó, người nhận thừa kế cần cân nhắc thật kỹ khi thực hiện thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế trước khi văn bản này được gửi đến những người liên quan và cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Luật sư tư vấn thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế

Luật sư hướng dẫn thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế

Luật sư sẽ am hiểu pháp luật về thừa kế, có nhiều kinh nghiệm, được đào tạo bài bản về chuyên môn sẽ tư vấn khách hàng cụ thể về thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế, cụ thể như sau:

• Sau khi nghiên cứu hồ sơ và thông tin mà khách hàng cung cấp thì có thể đưa ra lời khuyên hợp lý hơn.
• Tư vấn khách hàng cụ thể về trường hợp từ chối nhận di sản thừa kế;
• Tư vấn khách hàng soạn thảo hồ sơ, giấy tờ cần chuẩn bị khi từ chối nhận di sản thừa kế;
• Tư vấn khách hàng nộp giấy tờ, hồ sơ đến Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
• Thay mặt các bên tiến hành đàm phán, hòa giải, thương lượng chia thừa kế.
• Hướng dẫn và tư vấn cho khách hàng trình tự thủ tục khởi kiện, thời hiệu khởi kiện, điều kiện khởi kiện,

Như vậy, di sản thừa kế là phần tài sản do người chết để lại theo di chúc hoặc theo pháp luật cho người thừa kế. Tuy nhiên, trong một số trường hợp người thừa kế muốn từ chối nhận di sản đó. Để bảo vệ quyền tự nguyện này pháp luật đã quy định chi tiết về việc từ chối nhận di sản và những thủ tục cần thực hiện.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến quy định về thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế do Công ty Luật Kiến Việt cung cấp, nếu quý khách có thắc mắc cần giải đáp, xin hãy liên hệ với luật sư tư vấn luật thừa kế của chúng tôi qua Hotline 0386.579.303 để được trợ luật sư tư vấn về các vấn đề liên quan đến di sản thừa kế  kịp thời và hiệu quả nhất.