English
Cảnh giác quảng cáo sai sự thật lừa đảo trực tuyến dịp Tết Nguyên đán 2025 là điều vô cùng cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Lợi dụng nhu cầu mua sắm tăng cao vào dịp Tết, các đối tượng xấu thường tung ra nhiều chiêu trò lừa đảo tinh vi trên không gian mạng. Bài viết này sẽ phân tích các hình thức lừa đảo phổ biến và đưa ra những khuyến cáo giúp người dân phòng tránh.
Cảnh giác quảng cáo sai sự thật lừa đảo trực tuyến dịp Tết Nguyên đán
Quảng cáo sai sự thật là gì?
- Quảng cáo sai sự thật là hành vi cung cấp thông tin không chính xác hoặc gây hiểu lầm cho người tiêu dùng về sản phẩm, hàng hóa hoặc dịch vụ được quảng cáo. Điều này vi phạm các quy định của pháp luật về quảng cáo và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
- Theo khoản 9 Điều 8 Luật Quảng cáo 2012, hành vi bị cấm trong quảng cáo bao gồm “Quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố”.
- Bên cạnh đó, khoản 7 Điều 109 Luật Thương mại 2005 quảng cáo thương mại bị cấm là “Quảng cáo sai sự thật về một trong các nội dung số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, xuất xứ hàng hóa, chủng loại, bao bì, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của hàng hoá, dịch vụ”.
Như vậy quảng cáo sai sự thật được hiểu là quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về:
- Khả năng kinh doanh. Ví dụ như quảng cáo doanh nghiệp có quy mô lớn hơn thực tế, có nhiều chi nhánh hơn thực tế.
- Khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ. Ví dụ như quảng cáo doanh nghiệp có thể cung cấp số lượng hàng hóa lớn trong khi thực tế không đáp ứng được.
- Số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố. Ví dụ: Quảng cáo sản phẩm có chất lượng vượt trội hơn thực tế, sử dụng nguyên liệu cao cấp trong khi thực tế không phải vậy; Quảng cáo sản phẩm có khả năng chữa bệnh thần kỳ, giảm cân nhanh chóng mà không cần tập luyện, trong khi thực tế không có tác dụng như vậy; Quảng cáo giá thấp hơn giá thực tế hoặc không bao gồm các chi phí phát sinh; Quảng cáo sản phẩm được nhập khẩu từ nước ngoài trong khi thực tế được sản xuất trong nước.
Các hình thức lừa đảo bằng quảng cáo trực tuyến
Lừa đảo bằng quảng cáo trực tuyến ngày càng trở nên tinh vi và đa dạng, đặc biệt là trong bối cảnh mua sắm trực tuyến ngày càng phổ biến:
- Quảng cáo hàng giả, hàng nhái. Kẻ lừa đảo quảng cáo các sản phẩm là hàng hiệu, hàng chính hãng với giá cực kỳ hấp dẫn, nhưng thực chất lại là hàng giả, hàng nhái kém chất lượng.
- Quảng cáo “treo đầu dê bán thịt chó”: Quảng cáo một sản phẩm nhưng khi giao hàng lại là một sản phẩm khác, kém chất lượng hơn hoặc không liên quan. Dấu hiệu nhận biết là thông tin sản phẩm trên quảng cáo và trên website không khớp nhau, người bán không cung cấp thông tin liên hệ rõ ràng hoặc không có chính sách đổi trả hàng.
- Quảng cáo trúng thưởng giả mạo. Gửi tin nhắn, email hoặc đăng tải quảng cáo trên mạng xã hội thông báo người dùng đã trúng thưởng một giải thưởng có giá trị lớn (xe máy, điện thoại, tiền mặt), nhưng yêu cầu người dùng phải trả một khoản phí (phí vận chuyển, phí làm hồ sơ) để nhận giải. Sau khi người dùng chuyển tiền, kẻ lừa đảo sẽ biến mất.
- Lừa đảo qua các sàn thương mại điện tử. Tạo các tài khoản bán hàng giả mạo trên các sàn thương mại điện tử uy tín, đăng bán các sản phẩm với giá rẻ hơn thị trường. Sau khi nhận được tiền, người bán sẽ không giao hàng hoặc giao hàng giả.
Trách nhiệm pháp lý khi quảng cáo sai sự thật
Trách nhiệm hành chính
Khi cá nhân, tổ chức có hành vi quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại khoản 5 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP, cụ thể là phạt tiền từ 60 – 80 triệu đồng đối với hành vi quảng cáo không đúng sự thật hoặc gây sự nhầm lẫn cho khách hàng về khả năng kinh doanh, cung cấp hàng hoá, sản phẩm, dịch vụ của cá nhân, tổ chức kinh doanh hàng hoá, sản phẩm, dịch vụ; gây nhầm lẫn về chất lượng, số lượng, công dụng, giá cả, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, chủng loại, nguồn gốc xuất xứ, phương thức phục vụ và thời hạn bảo hành của hàng hoá, sản phẩm, dịch vụ đã được đăng ký hoặc công bố, trừ các trường hợp sau đây:
- Hành vi quảng cáo mỹ phẩm có tác dụng như thuốc bị gây hiểu nhầm sản phẩm là thuốc theo khoản 4 Điều 51 Nghị định 38/2021/NĐ-CP: Phạt từ 30 – 40 triệu đồng.
- Hành vi quảng cáo thực phẩm chức năng bị gây hiểu nhầm có tác dụng như thuốc để chữa bệnh theo điểm b khoản 4 Điều 52 Nghị định 38/2021/NĐ-CP: Phạt từ 20 – 30 triệu đồng.
- Hành vi quảng cáo sai sự thật về công dụng, bản chất, nguồn gốc, xuất xứ, chất lượng của thức ăn chăn nuôi/thuỷ sản, chất cải tạo môi trường chăn nuôi/thuỷ sản theo khoản 1 Điều 60 Nghị định 38/2021/NĐ-CP: Phạt từ 10 – 15 triệu đồng.
- Hành vi quảng cáo giống cây trồng không đúng sự thật hoặc gây sự nhầm lẫn cho khách hàng về khả năng kinh doanh giống cây trồng của cá nhân, tổ chức kinh doanh, nội dung được ghi trên nhãn hoặc nhãn hiệu theo điểm c khoản 1 Điều 61 Nghị định 38/2021/NĐ-CP: Phạt từ 05 – 10 triệu đồng.
- Ngoài ra, người vi phạm còn phải có trách nhiệm khắc phục hậu quả bằng cách xóa bỏ, tháo gỡ, thu hồi sản phẩm, hàng hoá quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội và phải buộc cải chính thông tin, xin lỗi đối với hành vi vi phạm của mình theo quy định tại khoản 8 Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP.
Đây là mức phạt áp dụng đối với cá nhân. Trường hợp người vi phạm là tổ chức thì phải chịu mức phạt gấp hai lần số tiền phạt đối với cá nhân theo khoản 3 Điều 5 Nghị định 38/2021/NĐ-CP.
Trách nhiệm hình sự
Hành vi quảng cáo sai sự thật còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về Tội quảng cáo gian dối theo quy định tại Điều 197 Bộ luật hình sự 2015, theo đó:
- Người nào có hành vi quảng cáo gian dối về hàng hoá, dịch vụ, đã bị xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà tiếp tục vi phạm thì bị phạt tiền từ 10 – 100 triệu đồng hoặc bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
- Ngoài ra, người có hành vi phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 05 – 50 triệu đồng, bị cấm hành nghề hoặc làm một công việc nhất định từ 01 – 05 năm.
Như vậy, nếu có hành vi quảng cáo sai sự thật trên mạng xã hội, đã bị xử lý vi phạm hành chính, bị phạt tiền mà vẫn tiếp tục tái phạm thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
Trách nhiệm dân sự
Khi một doanh nghiệp hoặc cá nhân thực hiện hành vi quảng cáo sai sự thật, họ không chỉ vi phạm pháp luật hành chính hoặc hình sự mà còn phải chịu trách nhiệm dân sự đối với những thiệt hại mà hành vi đó gây ra cho người tiêu dùng.
- Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng (Điều 584 và các điều khoản liên quan).
- Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2010: Quy định về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa, dịch vụ đối với người tiêu dùng (Chương II).
Các hành vi bị cấm trong hoạt động quảng cáo
Theo Điều 8 Luật Quảng cáo 2012 các hành vi bị cấm trong hoạt động quảng cáo bao gồm:
- Quảng cáo những sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ quy định tại Điều 7 của Luật này.
- Quảng cáo làm tiết lộ bí mật nhà nước, phương hại đến độc lập, chủ quyền quốc gia, an ninh, quốc phòng.
- Quảng cáo thiếu thẩm mỹ, trái với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mỹ tục Việt Nam.
- Quảng cáo làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị, trật tự an toàn giao thông, an toàn xã hội.
- Quảng cáo gây ảnh hưởng xấu đến sự tôn nghiêm đối với Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, Đảng kỳ, anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa, lãnh tụ, lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
- Quảng cáo có tính chất kỳ thị dân tộc, phân biệt chủng tộc, xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo, định kiến về giới, về người khuyết tật.
- Quảng cáo xúc phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm của tổ chức, cá nhân.
- Quảng cáo có sử dụng hình ảnh, lời nói, chữ viết của cá nhân khi chưa được cá nhân đó đồng ý, trừ trường hợp được pháp luật cho phép.
- Quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của tổ chức, cá nhân kinh doanh sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.
- Quảng cáo bằng việc sử dụng phương pháp so sánh trực tiếp về giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của mình với giá cả, chất lượng, hiệu quả sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cùng loại của tổ chức, cá nhân khác.
- Quảng cáo có sử dụng các từ ngữ “nhất”, “duy nhất”, “tốt nhất”, “số một” hoặc từ ngữ có ý nghĩa tương tự mà không có tài liệu hợp pháp chứng minh theo quy định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
- Quảng cáo có nội dung cạnh tranh không lành mạnh theo quy định của pháp luật về cạnh tranh.
- Quảng cáo vi phạm pháp luật về sở hữu trí tuệ.
- Quảng cáo tạo cho trẻ em có suy nghĩ, lời nói, hành động trái với đạo đức, thuần phong mỹ tục; gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, an toàn hoặc sự phát triển bình thường của trẻ em.
- Ép buộc cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện quảng cáo hoặc tiếp nhận quảng cáo trái ý muốn.
- Treo, đặt, dán, vẽ các sản phẩm quảng cáo trên cột điện, trụ điện, cột tín hiệu giao thông và cây xanh nơi công cộng.
Tư vấn pháp lý về quảng cáo sai sự thật lừa đảo trực tuyến dịp Tết 2025
Tư vấn pháp lý về quảng cáo sai sự thật lừa đảo trực tuyến dịp Tết
Luật sư có vai trò quan trọng trong việc tư vấn và hỗ trợ pháp lý cho người bị thiệt hại do quảng cáo sai sự thật và lừa đảo trực tuyến, đặc biệt là vào dịp Tết 2025, khi các hành vi này có xu hướng gia tăng. Dưới đây là những việc luật sư có thể làm:
- Lắng nghe chi tiết về tình huống mà khách hàng gặp phải, bao gồm hình thức quảng cáo, nội dung quảng cáo, thiệt hại đã gây ra, các bằng chứng thu thập được (tin nhắn, email, hình ảnh, video, sao kê ngân hàng…).
- Xác định hành vi quảng cáo có dấu hiệu sai sự thật hay không, có vi phạm các quy định của pháp luật về quảng cáo, thương mại điện tử, bảo vệ người tiêu dùng, viễn thông, công nghệ thông tin hay không.
- Tư vấn về trách nhiệm của các bên liên quan, bao gồm người quảng cáo, người bán hàng, nền tảng quảng cáo (mạng xã hội, website…), và các bên trung gian khác (nếu có).
- Đại diện cho khách hàng thương lượng với các bên liên quan để giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, nhanh chóng và tiết kiệm chi phí.
- Hướng dẫn khách hàng cách thu thập và bảo quản các bằng chứng quan trọng để phục vụ cho việc giải quyết vụ việc.
- Đại diện tố tụng, bảo vệ quyền lợi khách hàng trước toà án, cơ quan có thẩm quyền.
Việc tìm đến luật sư để được tư vấn và hỗ trợ pháp lý kịp thời sẽ giúp người tiêu dùng bảo vệ quyền lợi của mình một cách hiệu quả nhất trước các hành vi quảng cáo sai sự thật và lừa đảo trực tuyến, đặc biệt là trong dịp Tết Nguyên đán 2025. Khi gặp bất kỳ vấn đề pháp lý nào liên quan đến quảng cáo sai sự thật, hãy liên hệ với luật sư tư vấn Luật Kiến Việt qua hotline 0386579303 để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
