Nội dung

Điều kiện để được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù là một quy trình pháp luật quan trọng, nhằm khuyến khích người phạm tội cải tạo tốt trong trại giam. Để được xét giảm án, người chấp hành án phạt tù phải đáp ứng điều kiện và thủ tục giảm án theo quy định trong quá trình cải tạo. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về điều kiện, thủ tục cũng như là trình tự thực hiện việc giảm án theo quy định của pháp luật.

Điều kiện xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù

Các trường hợp để được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù

Điều kiện tiên quyết

Trên cơ sở quy định của pháp luật tại khoản 1 Điều 6 Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC, phạm nhân có đủ các điều kiện sau thì được đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù:

a) Đã chấp hành được ít nhất một phần ba thời hạn đối với hình phạt tù từ ba mươi năm trở xuống hoặc mười hai năm đối với tù chung thân;
b) Có nhiều tiến bộ thể hiện ở việc chấp hành tốt Nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ; tích cực học tập, lao động cải tạo và phải có đủ kỳ xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên, cụ thể như sau:

Phạm nhân bị phạt tù chung thân phải có ít nhất bốn năm liên tục liền kề thời điểm xét giảm thời hạn được xếp loại từ khá trở lên. Trường hợp bị kết án tử hình được Chủ tịch nước ân giảm xuống tù chung thân phải có ít nhất năm năm liên tục liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên;
Phạm nhân bị phạt tù trên hai mươi năm đến ba mươi năm phải có ít nhất ba năm sáu tháng liên tục liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên;
Phạm nhân bị phạt tù trên mười lăm năm đến hai mươi năm phải có ít nhất ba năm liên tục liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên;
Phạm nhân bị phạt tù trên mười năm đến mười lăm năm phải có ít nhất hai năm liên tục liền kề hoặc tám quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên;
Phạm nhân bị phạt tù trên năm năm đến mười năm phải có ít nhất một năm hoặc bốn quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên;
Phạm nhân bị phạt tù trên ba năm đến năm năm phải có ít nhất sáu tháng hoặc hai quý liền kề thời điểm xét giảm được xếp loại từ khá trở lên;
Phạm nhân bị phạt tù ba năm trở xuống phải có ít nhất một quý gần nhất được xếp loại từ khá trở lên.

Phạm nhân được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù trong trường hợp đặc biệt hoặc người chưa thành niên phạm tội, so với quy định tại điểm b còn thiếu một năm đầu tiên xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên của thời gian liền kề thời điểm xét giảm (đối với phạm nhân bị phạt tù từ trên mười lăm năm trở lên), thiếu một kỳ sáu tháng đầu tiên xếp loại từ khá trở lên (đối với phạm nhân bị phạt tù từ trên năm năm đến mười lăm năm), thiếu một quý đầu tiên xếp loại từ khá trở lên (đối với phạm nhân bị phạt tù từ trên ba năm đến năm năm) hoặc chưa được xếp loại chấp hành án phạt tù (đối với phạm nhân bị phạt tù từ ba năm trở xuống) nhưng thời gian bị tạm giữ, tạm giam hoặc ở trại giam được nhận xét là chấp hành nghiêm chỉnh Nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ và có đủ các điều kiện khác thì vẫn có thể được đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù.

Phạm nhân có đủ điều kiện quy định tại điểm a khoản 1 Điều này, phạm nhân thuộc trường hợp đặc biệt hoặc người chưa thành niên phạm tội có số kỳ được xếp loại từ khá trở lên bằng hoặc nhiều hơn so với quy định tại điểm b khoản 1 hoặc khoản 2 Điều này nhưng không liên tục, vẫn có thể được xem xét đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù, nếu có ít nhất hai kỳ sáu tháng liên tục liền kề với thời điểm đề nghị xét giảm được xếp loại từ khá trở lên (đối với phạm nhân bị phạt tù trên mười năm) hoặc hai quý liên tục được xếp loại từ khá trở lên (đối với phạm nhân bị phạt tù từ mười năm trở xuống).

Điều kiện khác

Ngoài điều kiện tiên quyết cho việc thực hiện thủ tục đề nghị giảm thi hành án phạt tù, phạm nhân còn phải thỏa các tiêu chí theo từng trường hợp cụ thể như sau theo Điều 6 Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC:

Phạm nhân có tiền án phải có thời gian thử thách nhiều hơn và có số kỳ xếp loại từ khá trở lên nhiều hơn so với những phạm nhân chưa có tiền án, ứng với mỗi tiền án là một kỳ sáu tháng xếp loại từ khá trở lên. Đối với phạm nhân bị phạt tù từ 3 năm trở xuống, ứng với mồi tiền án là một quý xếp loại từ khá trở lên.
Phạm nhân đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù phải liên tục được xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên mới được tiếp tục xem xét, đề nghị giám thời hạn đúng đợt. Trường hợp không đủ điều kiện để được xét giảm đúng đợt thì được xem xét, đề nghị giảm thời hạn khi có đủ bốn quý xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên (trong đó phải có ít nhất hai quý liền kề thời điểm xét giảm).
Phạm nhân đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù mà vi phạm Nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ bị xử lý kỷ luật, sau khi được Giám thị trại giam, trại tạm giam, Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện công nhận đã cải tạo tiến bộ và có đủ bốn quý liền kề (đối với phạm nhân bị kỷ luật khiển trách hai lần trong kỳ xếp loại hoặc kỷ luật cảnh cáo) hoặc năm quý liền kề (đối với phạm nhân bị giam tại buồng kỷ luật) được xếp loại chấp hành án phạt tù từ khá trở lên thì mới được tiếp tục xem xét, đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù.
Phạm nhân đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù mà lại phạm tội mới nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng thì phải chấp hành được ít nhất hai phần ba mức hình phạt chung hoặc hai mươi năm nếu là tù chung thân và phải có đủ điều kiện quy định tại điểm b khoản 1 Điều này mới được xem xét, đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù.

Xem thêm: Trường hợp nào được hoãn chấp hành hình phạt tù

Thời điểm xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù

Khoản 5 Điều 38 Luật Thi hành án hình sự 2019 quy định: “Việc xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù được thực hiện mỗi năm 03 đợt.”

Tuy nhiên, đối với từng phạm nhân, khoản 3, 4 Điều 7 Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC quy định thời điểm xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù bao gồm các thời điểm sau:

Mỗi năm một phạm nhân chỉ được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù một lần, khoảng cách giữa hai lần xét giảm ít nhất là một năm. Trường hợp đã được giảm mà thời hạn tù còn lại không đủ một năm thì năm tiếp theo có thể đề nghị xét giảm sớm hơn trước một đợt, nhưng vẫn phải bảo đảm mỗi năm chỉ được xét giảm một lần
Trường hợp sau khi đã được giảm thời hạn mà có lý do đặc biệt đáng được khoan hồng như lập công hoặc mắc bệnh hiểm nghèo thì có thể được xét giảm thêm nhưng không được quá hai lần trong một năm.
Mỗi phạm nhân có thể được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù nhiều lần, nhưng phải bảo đảm thời hạn thực tế chấp hành án phạt tù được một phần hai mức hình phạt tù có thời hạn đã tuyên hoặc hai mươi năm đối với hình phạt tù chung thân.

Thẩm quyền giải quyết việc giảm thời hạn chấp hành án

Theo quy định tại khoản 1 Điều 38 Luật Thi hành án hình sự 2019, các cơ quan sau có quyền đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù:

Trại giam, trại tạm giam thuộc Bộ Công an, Bộ Quốc phòng
Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp tỉnh, cơ quan thi hành án hình sự cấp quân khu
Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu

Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án quân sự cấp quân khu nơi phạm nhân đang chấp hành án xem xét, quyết định về việc giảm thời hạn chấp hành án trên cơ sở quy định tại khoản 2 Điều 38 Luật Thi hành án hình sự 2019.

Thủ tục giảm thời hạn chấp hành án phạt tù

Hồ sơ

Hồ sơ thực hiện thủ tục giảm thời hạn chấp hành án theo quy định tại Điều 38 Luật Thi hành án hình sự 2019 bao gồm:

Bản sao bản án; trường hợp xét giảm án từ lần hai thì bản sao bản án được thay bằng bản sao quyết định thi hành án
Văn bản của cơ quan có thẩm quyền đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù
Kết quả xếp loại chấp hành án phạt tù theo quý, 06 tháng, 01 năm; quyết định khen thưởng hoặc giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc phạm nhân lập công
Kết luận của bệnh viện, hội đồng giám định y khoa cấp tỉnh, cấp quân khu trở lên về tình trạng bệnh tật đối với trường hợp phạm nhân bị bệnh hiểm nghèo hoặc tài liệu thể hiện phạm nhân là người quá già yếu
Bản sao quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù đối với trường hợp đã được giảm
Tài liệu chứng minh kết quả bồi thường nghĩa vụ dân sự của người được đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù

Trình tự xét giảm án phạt tù

Theo Luật Thi hành án hình sự 2019, thủ tục giảm thời hạn chấp hành án phạt tù (Điều 38) gồm các bước sau:

Bước 1: Cơ quan có thẩm quyền đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù lập hồ sơ bao gồm các tài liệu, hồ sơ theo quy định tại khoản 2 Điều 38.
Bước 2: Nộp hồ sơ cho Tòa án nhân dân cấp tỉnh, Tòa án quân sự cấp quân khu nơi phạm nhân đang chấp hành án xem xét, quyết định; đồng thời gửi 01 bộ hồ sơ đến Viện kiểm sát cùng cấp với Tòa
Bước 3: Lập Hội đồng và tổ chức phiên họp để xét, quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ đề nghị. Thành phần Hội đồng bao gồm 03 Thẩm phán; phiên họp có sự tham gia của Kiểm sát viên Viện kiểm sát cùng cấp.
Bước 4: Tòa án gửi quyết định cho người chấp hành án, cơ quan đề nghị giảm thời hạn chấp hành án, Viện kiểm sát cùng cấp, Viện kiểm sát cấp trên trực tiếp, Tòa án đã ra quyết định thi hành án, Sở Tư pháp nơi Tòa án ra quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù có trụ sở, Bộ Ngoại giao trong trường hợp người được giảm thời hạn chấp hành án là người nước ngoài trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày ra quyết định về việc giảm thời hạn chấp hành án phạt tù.

Mức giảm thời hạn chấp hành án theo quy định của pháp luật

Điều 7 Thông tư liên tịch số 02/2013/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC quy định mức giảm thời hạn chấp hành án được quy định cho từng trường hợp cụ thể bao gồm:

Phạm nhân bị phạt tù chung thân, lần đầu được giảm xuống ba mươi năm
Phạm nhân bị phạt tù từ ba mươi năm trở xuống, mỗi lần có thể được giảm từ một tháng đến ba năm. Trường hợp được giảm ba năm phải là những phạm nhân chấp hành nghiêm chỉnh Nội quy trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ và lập công hoặc có thành tích đặc biệt xuất sắc trong lao động, học tập cải tạo.

Luật sư tư vấn điều kiện để được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù

Luật sư tư vấn xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù

Việc hiểu rõ và tuân thủ các điều kiện để được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù là vô cùng quan trọng. Điều này không chỉ giúp người phạm tội có cơ hội sớm trở lại cuộc sống tự do mà còn thúc đẩy quá trình cải tạo tích cực và nhận thức rõ hơn về trách nhiệm của mình trong xã hội. Với đội ngũ giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp luật hình sự, Luật Kiến Việt sẽ hỗ trợ bạn trong các lĩnh vực như:

Tư vấn quy định pháp luật hình sự về các vấn đề liên quan đến việc giảm thời hạn chấp hành án phạt tù
Tư vấn điều kiện để được xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù
Tư vấn thẩm quyền đề nghị, nộp hồ sơ xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của phạm nhân theo quy định
Tư vấn quy trình thủ tục xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù theo quy định của pháp luật

Hy vọng nội dung trên sẽ giúp cho phạm nhân và người nhà nắm được các quy định pháp luật liên quan nhằm đảm bảo quyền lợi tối đa của phạm nhân. Để biết thêm chi tiết về các vấn đề liên quan đến hồ sơ, quy trình xét giảm cụ thể, hãy liên hệ với Luật sư tư vấn hình sự Luật Kiến Việt qua số hotline 0386579303 để được tư vấn chi tiết.