Nội dung

Vụ án Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs không chỉ là câu chuyện về một sản phẩm gây tranh cãi mà còn là một trường hợp điển hình về những vấn đề pháp lý phát sinh trong lĩnh vực kinh doanh trực tuyến và trách nhiệm của người nổi tiếng khi quảng bá sản phẩm. Từ an toàn thực phẩm, quảng cáo sai sự thật đến bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, vụ việc này đặt ra nhiều câu hỏi pháp lý cần được giải đáp. Hãy cùng chúng tôi khám phá những góc khuất pháp lý quan trọng nhất trong vụ án này.

Vụ án Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs

Tóm tắt vụ việc

Ngày 4/4/2025, Cơ quan cảnh sát điều tra của Bộ Công an đã tiến hành bắt giữ tạm thời và khám xét nhà của Quang Linh Vlogs (thành viên hội đồng quản trị Công ty cổ phần tập đoàn Chị Em Rọt), Hằng Du Mục (Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần tập đoàn Chị Em Rọt), cùng với 3 người khác. Hành động này được thực hiện để điều tra về các cáo buộc liên quan đến tội Sản xuất hàng giả là thực phẩm và Lừa dối khách hàng, dựa trên Điều 193 và 198 của Bộ luật Hình sự. Ba người còn lại bị bắt giữ là Nguyễn Phong (Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Asia life), Lê Tuấn Linh (Giám đốc, người đại diện theo pháp luật của Công ty cổ phần tập đoàn Chị Em Rọt), và Lê Thành Công (thành viên HĐQT Công ty cổ phần tập đoàn Chị Em Rọt).

Vụ việc xoay quanh sản phẩm “Kẹo Rau Củ” được quảng bá bởi Hằng Du Mục và có sự tham gia của Quang Linh Vlogs trong quá trình quảng bá và hợp tác. “Kẹo Rau Củ” hay “Kẹo Kera” được giới thiệu là một sản phẩm có lợi cho sức khỏe, thay thế cho rau ăn hàng ngày trong bữa cơm.
Sau một thời gian quảng cáo và bán sản phẩm này thu về lợi nhuận khủng, nhiều người tiêu dùng phản ánh về chất lượng sản phẩm không như quảng cáo, hoặc có những vấn đề liên quan đến nguồn gốc, thành phần, hoặc công dụng thực tế của sản phẩm.
Hằng Du Mục là người trực tiếp kinh doanh và quảng bá sản phẩm. Quang Linh Vlogs đã tham gia vào việc quảng bá, giới thiệu sản phẩm trên kênh của mình và có mối quan hệ hợp tác với Hằng Du Mục trong dự án này.
Vụ việc gây ra nhiều tranh cãi trên mạng xã hội, có sự vào cuộc của các cơ quan chức năng liên quan đến quản lý chất lượng sản phẩm, quảng cáo, và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Các khía cạnh pháp lý phát sinh

Khía cạnh pháp lý nổi bật liên quan đến vụ án Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs bao gồm:

Vấn đề sản phẩm có đảm bảo các tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh thực phẩm hay không.
Thông tin quảng cáo về sản phẩm có đúng với thực tế hay gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.
Trách nhiệm của người bán/người quảng cáo. Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs có trách nhiệm pháp lý như thế nào đối với những thông tin đã quảng bá về sản phẩm?
Quyền lợi người tiêu dùng. Người tiêu dùng bị thiệt hại do mua phải sản phẩm không đúng như quảng cáo có những quyền gì?

Khung pháp lý điều chỉnh

Các văn bản pháp luật có liên quan đến lĩnh vực sản xuất, kinh doanh thực phẩm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng:

Luật An toàn thực phẩm và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.
Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Luật Quảng cáo (nếu có hành vi quảng cáo sai sự thật).
Các Nghị định, Thông tư quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, thương mại, quảng cáo.

Quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Theo khoản 1 Điều 3 Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023 thì Người tiêu dùng là người mua, sử dụng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ cho mục đích tiêu dùng, sinh hoạt của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức và không vì mục đích thương mại.

Trong vụ việc này, người tiêu dùng là người mua, sử dụng sản phẩm kẹo rau củ Kera cho mục đích cá nhân là chăm sóc sức khỏe. Người tiêu dùng là người “yếu thế” trong mối quan hệ với các tổ chức, cá nhân, vì vậy họ được pháp luật bảo vệ và có các quyền:

Được bảo đảm an toàn tính mạng, sức khoẻ;
Được cung cấp hóa đơn, chứng từ, tài liệu liên quan đến giao dịch; thông tin kịp thời, chính xác, đầy đủ về sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, nội dung giao dịch, nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và về tổ chức, cá nhân kinh doanh.
Lựa chọn sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, tổ chức, cá nhân kinh doanh theo nhu cầu, điều kiện thực tế của mình; quyết định tham gia hoặc không tham gia giao dịch; thỏa thuận các nội dung giao dịch với tổ chức, cá nhân kinh doanh; được cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đúng với nội dung đã giao kết.
Góp ý với tổ chức, cá nhân kinh doanh về giá, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, phong cách phục vụ, phương thức giao dịch và nội dung liên quan đến giao dịch giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh.
Yêu cầu tổ chức, cá nhân kinh doanh bồi thường thiệt hại theo quy định.

Quy định về thương mại điện tử và kinh doanh trên mạng xã hội

Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 52/2013/NĐ-CP thì Hoạt động thương mại điện tử là việc tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình của hoạt động thương mại bằng phương tiện điện tử có kết nối với mạng Internet, mạng viễn thông di động hoặc các mạng mở khác.

Theo Điều 25 Nghị định 52/2013/NĐ-CP, được sửa đổi bởi khoản 7 Điều 1 Nghị định 85/2021/NĐ-CP quy định về các hình thức tổ chức hoạt động thương mại điện tử như sau:

Website thương mại điện tử bán hàng là website thương mại điện tử do các thương nhân, tổ chức, cá nhân thiết lập để phục vụ hoạt động xúc tiến thương mại, bán hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ của mình.
Website cung cấp dịch vụ thương mại điện tử là website thương mại điện tử do thương nhân, tổ chức thiết lập để cung cấp môi trường cho các thương nhân, tổ chức, cá nhân khác tiến hành hoạt động thương mại. Website cung cấp dịch vụ thương mại điện tử bao gồm các loại sau: (i) Sàn giao dịch thương mại điện tử; (ii) Website đấu giá trực tuyến; (iii) Website khuyến mại trực tuyến; (iv) Các loại website khác do Bộ Công Thương quy định.

Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs thực hiện các phiên livestream và gắn giỏ hàng trên Tiktok để bán sản phẩm Kẹo Rau Củ Kera, đây là hình thức kinh doanh qua sàn giao dịch thương mại điện tử (Tiktok Shop).

Quy định về an toàn thực phẩm và ghi nhãn hàng hóa

Khoản 1 Điều 44 Luật An toàn thực phẩm 2010 quy định “Tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu thực phẩm, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm tại Việt Nam phải thực hiện việc ghi nhãn thực phẩm theo quy định của pháp luật về nhãn hàng hóa”.
Luật An toàn thực phẩm 2010 lại không quy định về khái niệm ghi nhãn thực phẩm, tuy nhiên tại khoản 2 Điều 3 Nghị định 43/2017/NĐ-CP, quy định ghi nhãn hàng hóa là thể hiện nội dung cơ bản, cần thiết về hàng hóa lên nhãn hàng hóa để người tiêu dùng nhận biết, làm căn cứ lựa chọn, tiêu thụ và sử dụng; để nhà sản xuất, kinh doanh, thông tin, quảng bá cho hàng hóa của mình và để các cơ quan chức năng thực hiện việc kiểm tra, kiểm soát.
Theo truyền thông, lực lượng chức năng đã phát hiện sản phẩm kẹo Kera có chứa hơn hơn 33% là chất Sobiton – nguyên liệu sử dụng làm thuốc xổ.

Quy định về quảng cáo trên mạng xã hội

Luật Quảng cáo hiện hành đang bộc lộ những hạn chế đáng kể trước sự phát triển mạnh mẽ của quảng cáo trực tuyến. Trong khi các quy định tập trung chủ yếu vào quảng cáo truyền thống và quảng cáo trên báo điện tử, thì mảng quảng cáo rộng lớn trên trang thông tin điện tử của doanh nghiệp, cá nhân, tổ chức khác và đặc biệt là trên các nền tảng mạng xã hội chưa được chú trọng.
Thêm vào đó, pháp luật quảng cáo hiện hành cũng chưa định hình rõ ràng quyền và nghĩa vụ cũng như chú trọng vấn đề sự hiểu biết về sản phẩm, dịch vụ của những người truyền tải thông điệp quảng cáo, mà mới chỉ chú trọng đến trách nhiệm của bên kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.

Trách nhiệm pháp lý tiềm năng của các bên

Trách nhiệm pháp lý của nhà sản xuất, người bán

Theo quy định của pháp luật, nhà sản xuất có trách nhiệm chính trong việc đảm bảo chất lượng và an toàn của sản phẩm do mình sản xuất. Cụ thể, nhà sản xuất phải:

Đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật. Sản phẩm kẹo rau củ phải được sản xuất theo đúng quy trình, sử dụng nguyên liệu an toàn và đạt các tiêu chuẩn chất lượng theo quy định.
Cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về sản phẩm. Nhãn mác sản phẩm phải ghi rõ thành phần, công dụng, hướng dẫn sử dụng, cảnh báo an toàn (nếu có), ngày sản xuất, hạn sử dụng, nguồn gốc xuất xứ và thông tin liên hệ của nhà sản xuất.
Chịu trách nhiệm về những khuyết tật của sản phẩm. Nếu sản phẩm có khuyết tật gây thiệt hại cho người tiêu dùng, nhà sản xuất phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật. Khuyết tật của sản phẩm có thể bao gồm khuyết tật về thiết kế, khuyết tật trong quá trình sản xuất hoặc khuyết tật về hướng dẫn sử dụng.
Thu hồi sản phẩm lỗi, không đảm bảo chất lượng. Khi phát hiện sản phẩm không đảm bảo chất lượng, nhà sản xuất có nghĩa vụ phải thông báo công khai và tiến hành thu hồi sản phẩm để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Trong vụ việc kẹo rau củ, nếu cơ quan chức năng chứng minh được sản phẩm không đảm bảo chất lượng như công bố, chứa các chất cấm, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, nhà sản xuất sẽ phải chịu trách nhiệm pháp lý, bao gồm cả trách nhiệm dân sự (bồi thường thiệt hại), trách nhiệm hành chính (bị xử phạt) và thậm chí là trách nhiệm hình sự (nếu hành vi vi phạm đủ yếu tố cấu thành tội phạm).

Trách nhiệm pháp lý của người quảng cáo, giới thiệu sản phẩm

Người bán hàng hóa cũng có những trách nhiệm pháp lý nhất định đối với sản phẩm mà họ kinh doanh, đặc biệt khi họ tham gia vào quá trình quảng bá, giới thiệu sản phẩm. Trong vụ việc này, Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs đóng vai trò là người quảng bá sản phẩm, có thể đồng thời là người bán hoặc phân phối sản phẩm. Trách nhiệm của họ có thể bao gồm:

Cung cấp thông tin trung thực về sản phẩm.
Kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ và chất lượng sản phẩm trước khi quảng cáo.
Chịu trách nhiệm liên đới nếu có lỗi trong quá trình bán hàng, quảng bá.
Thực hiện các biện pháp bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Trong vụ việc kẹo rau củ, nếu Hằng Du Mục và Quang Linh Vlogs quảng bá thông tin sai lệch về sản phẩm, không kiểm chứng chất lượng sản phẩm trước khi quảng bá, dẫn đến việc người tiêu dùng mua phải sản phẩm kém chất lượng và bị thiệt hại, họ có thể phải chịu trách nhiệm dân sự, hành chính hoặc hình sự, đặc biệt nếu có sự liên kết chặt chẽ với nhà sản xuất trong việc phân phối và hưởng lợi từ việc bán sản phẩm.

Các lưu ý khi hoạt động kinh doanh, mua bán trên mạng xã hội

Đối với cá nhân, tổ chức kinh doanh trực tuyến

Đăng ký kinh doanh (nếu cần). Theo quy định hiện hành, một số hình thức kinh doanh trực tuyến có thể phải đăng ký kinh doanh. Cá nhân, tổ chức cần tìm hiểu kỹ các quy định để thực hiện đúng.
Thực hiện nghĩa vụ thuế. Dù kinh doanh online hay offline, việc kê khai và nộp thuế là nghĩa vụ bắt buộc. Cần tìm hiểu các quy định về thuế đối với hoạt động kinh doanh trực tuyến.
Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tuân thủ Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đảm bảo cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác về sản phẩm/dịch vụ, giải quyết khiếu nại kịp thời và thỏa đáng.
Tuân thủ Luật Quảng cáo. Nội dung quảng cáo phải trung thực, chính xác, không gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng. Cần lưu ý các quy định về quảng cáo trên mạng xã hội.
Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Không bán hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm bản quyền. Tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ của người khác.
Bảo mật thông tin khách hàng. Xây dựng chính sách bảo mật rõ ràng, tuân thủ các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Cung cấp sản phẩm/dịch vụ chất lượng. Đây là yếu tố then chốt để giữ chân khách hàng và thu hút khách hàng mới.

>> Bài viết liên quan: Bán hàng thông qua các nền tảng mạng xã hội có cần đăng ký không?

Đối với người có ảnh hưởng (KOLs/Influencers) khi nhận quảng cáo

Tìm hiểu và tuân thủ Luật Quảng cáo và các văn bản pháp luật liên quan đến quảng cáo trên mạng xã hội. Đặc biệt chú ý đến các quy định về nội dung quảng cáo, hình thức thể hiện, và các sản phẩm/dịch vụ bị cấm quảng cáo hoặc quảng cáo có điều kiện.
Thông tin về sản phẩm/dịch vụ được quảng cáo phải khách quan, trung thực, không phóng đại, sai lệch về công dụng, tính năng, nguồn gốc, xuất xứ. Tránh sử dụng các chiêu trò gây hiểu lầm cho người theo dõi.
Bắt buộc phải thông báo rõ ràng với người theo dõi rằng nội dung đang truyền tải là quảng cáo, hợp tác hoặc được tài trợ. Có thể sử dụng các hashtag như #quangcao, #ad, #sponsored, #hopdongquangcao hoặc các hình thức thể hiện rõ ràng khác. Vị trí và kích thước của thông báo này cần dễ thấy, dễ đọc.
Nếu chưa từng sử dụng hoặc trải nghiệm sản phẩm/dịch vụ, không nên đưa ra những đánh giá chủ quan mang tính khẳng định. Chỉ nên chia sẻ những thông tin khách quan do nhãn hàng cung cấp (có kèm theo thông báo là quảng cáo).
KOLs/Influencers có trách nhiệm về tính chính xác và hợp pháp của nội dung quảng cáo mà mình truyền tải, ngay cả khi nội dung đó do nhãn hàng cung cấp. Cần kiểm duyệt kỹ lưỡng thông tin trước khi đăng tải.
Đối với các sản phẩm/dịch vụ như thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thuốc, dịch vụ y tế, tài chính,… cần tuân thủ các quy định quảng cáo đặc biệt và đảm bảo có đầy đủ giấy phép, chứng nhận theo quy định. Tránh quảng cáo quá mức hoặc đưa ra những lời khuyên mang tính chuyên môn khi không có đủ trình độ.
Chỉ hợp tác với những nhãn hàng uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và sản phẩm/dịch vụ chất lượng. Việc quảng cáo cho các sản phẩm kém chất lượng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín cá nhân.
Việc trực tiếp trải nghiệm sản phẩm/dịch vụ sẽ giúp KOLs/Influencers đưa ra những đánh giá chân thực và đáng tin cậy hơn.
Sẵn sàng trả lời các câu hỏi, giải đáp thắc mắc của người theo dõi về sản phẩm/dịch vụ được quảng cáo một cách trung thực.
Nếu có phản hồi tiêu cực hoặc khiếu nại từ người theo dõi về sản phẩm/dịch vụ đã quảng cáo, cần có thái độ cầu thị, tìm hiểu và phối hợp với nhãn hàng để giải quyết.

Đối với người tiêu dùng

Kiểm tra thông tin người bán. Xem xét số lượng người theo dõi, tương tác trên trang cá nhân/fanpage của người bán.
Tìm hiểu về sản phẩm/dịch vụ. Đọc kỹ mô tả sản phẩm/dịch vụ, bao gồm thành phần, công dụng, hướng dẫn sử dụng, nguồn gốc xuất xứ, kích thước, màu sắc, chất liệu,… Yêu cầu người bán cung cấp hình ảnh hoặc video thực tế của sản phẩm để đánh giá khách quan.
Cẩn trọng với những sản phẩm có giá quá rẻ so với thị trường. Đừng ngần ngại đặt câu hỏi cho người bán về sản phẩm/dịch vụ, chính sách mua hàng, vận chuyển, thanh toán.
Cẩn trọng với thông tin quảng cáo và khuyến mãi. Không tin tưởng tuyệt đối vào những lời quảng cáo hoa mỹ, phóng đại công dụng sản phẩm. Hãy tìm kiếm thêm thông tin từ các nguồn uy tín khác.
Kiểm tra kỹ các chương trình khuyến mãi. Đọc kỹ các điều kiện, thời gian áp dụng, đối tượng áp dụng của chương trình khuyến mãi. Cảnh giác với những chương trình có dấu hiệu lừa đảo (ví dụ: yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm, chuyển khoản trước khi nhận hàng với giá trị quá lớn).
Cẩn trọng với những đánh giá, bình luận khen ngợi quá mức hoặc từ những tài khoản ảo, không có thông tin rõ ràng.

Tư vấn xử lý khủng hoảng truyền thông và pháp lý khi bán hàng, quảng cáo trên mạng xã hội

Tư vấn xử lý khủng hoảng truyền thông và pháp lý khi bán hàng, quảng cáo trên mạng xã hội

Để có thể xử lý khủng hoảng truyền thông hiệu quả, việc đầu tiên là phải nhận diện và phân loại chính xác loại khủng hoảng mà bạn đang đối mặt.

Khủng hoảng truyền thông phổ biến khi bán hàng online bao gồm:

Phản hồi tiêu cực từ khách hàng (Bình luận, đánh giá xấu về sản phẩm, dịch vụ, thái độ phục vụ);
Tố cáo, bóc phốt trên mạng xã hội (Các bài đăng, video tố cáo về chất lượng sản phẩm kém, lừa đảo, không trung thực);
Sai sót trong quảng cáo (Thông tin quảng cáo sai lệch, gây hiểu lầm, vi phạm quy định về quảng cáo);
Scandal liên quan đến người đại diện thương hiệu/KOLs (Những phát ngôn, hành động tiêu cực của người nổi tiếng hợp tác có thể ảnh hưởng đến hình ảnh thương hiệu);
Thông tin tiêu cực lan truyền từ đối thủ cạnh tranh.

Khủng hoảng pháp lý thường gặp trong kinh doanh trực tuyến:

Bán hàng giả, hàng nhái, sử dụng trái phép logo, hình ảnh, nội dung của người khác;
Cung cấp thông tin sai lệch, không thực hiện đúng cam kết, từ chối giải quyết khiếu nại chính đáng;
Sản phẩm không đảm bảo chất lượng, không có giấy phép, không rõ nguồn gốc;
Quảng cáo sai sự thật, quảng cáo các sản phẩm/dịch vụ bị cấm.

Khi khủng hoảng truyền thông có yếu tố pháp lý, việc tìm kiếm sự tư vấn của luật sư là vô cùng quan trọng để đảm bảo quyền lợi và tránh những hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Luật sư sẽ giúp khách hàng:

Xác định các quy định pháp luật liên quan đến vụ việc và đánh giá mức độ vi phạm.
Hướng dẫn thu thập các tài liệu, chứng cứ cần thiết để bảo vệ quyền lợi của bạn trong quá trình giải quyết pháp lý.
Đại diện hoặc hỗ trợ bạn làm việc với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Tư vấn và hỗ trợ bạn trong quá trình thương lượng, hòa giải với các bên liên quan để tìm ra giải pháp tối ưu.
Đưa ra các khuyến nghị để bạn điều chỉnh hoạt động kinh doanh, đảm bảo tuân thủ pháp luật và phòng ngừa các rủi ro pháp lý trong tương lai.

Khủng hoảng truyền thông và pháp lý là những thách thức không thể tránh khỏi trong môi trường kinh doanh trực tuyến đầy biến động. Tuy nhiên, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, ứng phó bình tĩnh, chuyên nghiệp và sự hỗ trợ pháp lý kịp thời, các cá nhân và tổ chức kinh doanh online hoàn toàn có thể vượt qua khó khăn, giảm thiểu thiệt hại và bảo vệ thương hiệu của mình một cách bền vững.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến các vấn đề pháp lý trong vụ án Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs, nếu bạn còn thắc mắc cần Luật sư tư vấn về giải pháp xử lý khủng hoảng truyền thông và pháp lý khi bán hàng, quảng cáo trên mạng xã hội, vui lòng liên hệ Hotline 0386579303 để được hỗ trợ tư vấn nhanh chóng và chính xác nhất.