English
- Chủ trương chuyển sang xe điện của nhà nước và phản ứng của người dân
Một số chung cư, nhà trọ gần đây đã ra thông báo cấm, không tiếp nhận xe điện. Gần đây báo chí đăng tải nhiều về việc Chính phủ đang có chủ trương sắp cấm xe xăng dầu vào trung tâm 2 đô thị lớn nhất cả nước. Mấy ngày gần đây trên mạng đăng tải một văn bản về việc Ban quản lý một chung cư tại TP. HCM thông báo “không nhận giữ xe điện tại hầm chung cư” và điều này đã gây ra nhiều tranh cãi. Như vậy liệu xe điện có được để trong hầm chung cư hay không? Bài viết sau đây của luật sư Đỗ Thanh Lâm sẽ phân tích về chủ đề quy định để xe điện trong chung cư.
Hôm nay báo chi dẫn lời một số trả lời về quy định của chung cư này (link báo dưới đây).
Chung cư Tân Phước cấm gửi xe điện, luật sư khẳng định trái luật, trái chủ trương
- Quy định liên quan về để xe điện trong chung cư
Việc Chính phủ cấm xe xăng, dầu để chuyển sang xe điện, hiện tại tôi chỉ thấy báo chí đăng tải với nội dung đưa tin là chủ trương. Việc cấm xe xăng dầu chưa thấy được quy định trong luật/văn bản luật nào? (hoặc ai biết vui lòng cho tôi biết?). Bởi nếu đã ra một quy định cấm/ngăn cản ảnh hưởng tới nhiều người trong xã hội thì thiết nghĩ nhà nước phải ban hành bằng đạo luật cụ thể, chứ không thể bằng “chủ trương” chung.
Tôi không ở chung cư đã ra văn bản “không nhận giữ xe điện tại hầm chung cư”, nhưng để ra văn bản này tôi đoán tập thể chung cư này (thông qua Hội nghị nhà chung cư) đã đồng ý với quy định này thì Ban quản lý mới tiến hành thông báo. Cụ thể, Hội nghị nhà chung cư (với sự tham gia của đại diện các chủ sở hữu căn hộ, người sử dụng nhà chung cư) là cơ quan quyết định cao nhất của nhà chung cư. Ngoài ra chung cư đã đi vào hoạt động thì sẽ có Nội quy quản lý, sử dụng nhà chung cư và các quy chế khác. Theo quy định hiện nay thì Các quyết định của Hội nghị nhà chung cư được thông qua theo nguyên tắc đa số phiếu biểu quyết của các chủ sở hữu, người sử dụng tham dự Hội nghị nhà chung cư.
Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ năm 2024 quy định về sạc điện cho xe điện như sau:
“Chỉ được sử dụng thiết bị sạc điện cho xe động cơ điện bảo đảm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia; nơi sạc điện cho xe động cơ điện trong nhà phải có giải pháp bảo đảm an toàn về phòng cháy; khu vực sạc điện cho xe động cơ điện tập trung trong nhà còn phải có giải pháp ngăn cháy và trang bị phương tiện chữa cháy phù hợp, bảo đảm tiêu chuẩn.”
Điều 12 Nghị định 106/2025//NĐ-CP quy định về xử phạt quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ như sau:
“4. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
- a) Không có giải pháp ngăn cháy đối với khu vực sạc điện cho xe động cơ điện tập trung trong nhà;
- b) Không có hệ thống điện phục vụ phòng cháy và chữa cháy;
- c) Không duy trì nguồn điện phục vụ phòng cháy và chữa cháy.”
Như vậy, khu vực sạc xe điện tại nhà phải có giải pháp ngăn cháy và trang bị phương tiện chữa cháy phù hợp, bảo đảm tiêu chuẩn. Ngoài ra, chỉ được sử dụng thiết bị sạc điện cho xe động cơ điện bảo đảm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia; nơi sạc điện cho xe động cơ điện trong nhà phải có giải pháp bảo đảm an toàn về phòng cháy.
Nếu không có giải pháp ngăn cháy đối với khu vực sạc điện cho xe động cơ điện tập trung trong nhà chung cư còn có thể bị phạt.
Hiện nay theo quan sát thì ở các chung cư đa số vẫn là các xe xăng, dầu. Xe điện mới chỉ chiếm số ít.
- Ý kiến luật sư về việc không giữ xe điện trong chung cư
Có một ý kiến của luật sư Huyền trên báo tôi đồng ý, đó là “dưới góc nhìn pháp lý, việc ban quản lý chung cư tự ý ra quy định cấm gửi xe điện là hành vi không đúng quy định pháp luật, vi phạm Luật Nhà ở và các quy định về quản lý, sử dụng nhà chung cư. Quy định hiện hành, cư dân mua hoặc thuê nhà tại chung cư đều có quyền sử dụng diện tích để xe, không phân biệt xe xăng hay xe điện”.
Tuy nhiên lý do nằm ở chỗ nếu cư dân có chỗ để xe thì họ có quyền để xe của mình, vì trong các hợp đồng giữa cư dân và chủ đầu tư và nội quy quản lý, sử dụng hiện tại thường không có phân biệt xe xăng hay xe điện. Lý do không nằm ở việc “Pháp luật không có bất kỳ điều khoản nào cấm cư dân sử dụng xe điện hay để xe điện trong khuôn viên chung cư”. Các luật sư trả lời trên báo đang “tư duy ngược”. Vì pháp luật có quy tắc người dân (bao gồm cá nhân, tổ chức) được làm những gì luật không cấm. Do đó nếu luật không cấm người dân “cấm, hạn chế xe điện” thì chủ sở hữu có quyền cấm, hạn chế xe điện hoặc yêu cầu xe điện tuân thủ quản lý trong phạm vi tài sản (nhà ở, chung cư) của mình.
Một ví dụ cho việc này là hiện nay chủ nhà trọ hoàn toàn có thể từ chối người có xe điện thuê hoặc đề ra nội quy về việc để xe điện trong nhà hoặc thông báo trước về điều này với người thuê. Đó là quyền tài sản và quyền quản lý trong phạm vi nội bộ tài sản của chủ nhà. Đối với chung cư là dạng nhà nhiều chủ sở hữu thì có vẻ phức tạp hơn. Tuy nhiên các quyết định quan trọng có thể thông qua khi có đa số phiếu biểu quyết.
Ngoài ra ban quản lý, ban quản trị chung cư vẫn có thể từ chối giữ xe điện dựa vào việc chung cư chưa, không có giải pháp ngăn cháy đối với khu vực sạc điện cho xe động cơ điện tập trung trong nhà, vì nếu không sẽ bị phạt theo quy định PCCC đã nêu ở mục 2 ở trên.
Cần lưu ý rằng việc được để xe khác với việc được sạc xe. Cư dân có thể để xe điện nhưng khó có thể được sạc điện trong hầm chung cư vì đa số các hầm chung cư hiện nay đều không có thiết kế để sạc xe. Còn nếu đầu tư mới các trạm sạc hoặc các đầu nối sạc xe điện thì sẽ vấp phải 3 trở ngại: (i) không đúng với thiết kế ban đầu được phê duyệt của chung cư; (ii) Phải đảm bảo nguồn cung cấp điện cho dự án và bảo đảm PCCC; (iii) Phải được Hội nghị nhà chung cư thông qua, trong đó bao gồm tài chính cho việc đầu tư mới, nhất là khi việc đầu tư mới các trạm/điểm sạc chắc chắn là số tiền không hề nhỏ.
Do đó một số nội dung mà tác giả bài báo và luật sư được phỏng vấn lại có vẻ mang tính áp đặt chủ quan, không chính xác. Cụ thể:
+ Tác giả lấy dữ liệu ở đâu để cho rằng “đông đảo người dân bày tỏ không đồng tình với quy định cấm xe điện của ban quản lý”?.
+ Luật sư cho rằng “...tập thể cư dân có thể đối thoại, đề xuất tới ban quản lý một số biện pháp như: bố trí chỗ giữ và sạc xe điện riêng biệt với xe sử dụng xăng; thuê người trực, kiểm soát khu giữ xe và sạc xe điện; không sạc điện sau 23h; hoặc biện pháp lâu dài như: nâng cấp, cải tạo hệ thống phòng cháy chữa cháy phù hợp với phương tiện xe điện, ngắt tự động và tách biệt các xe điện khi sạc…”.
Nhưng nếu thực hiện các hoạt động này sẽ phải có không gian, thay đổi thiết kế và tốn chi phí. Như đã nói các hầm chung cư hiện tại không được thiết kế để sạc xe điện. Các chi phí thay đổi này sẽ được lấy từ đâu? Nếu lấy từ tiền chung của cư dân thì sẽ không được chấp nhận và không hợp lý, ít nhất từ các cư dân không có xe hoặc không sử dụng xe điện. Chung cư không có nghĩa vụ phải thay đổi thiết kế và chi trả chi phí lớn để phục vụ một số người sử dụng xe điện. Việc thiết kế các trạm sạc trong chung cư thường có từ đầu và do chủ đầu tư thực hiện (ví dụ các chung cư Vinhome).
- Kết luận về việc không giữ xe điện trong chung cư
Tóm lại, việc cư dân có thể được để xe trong hầm chung cư, nhưng để được sạc trong hầm chung cư là điều khó trong điều kiện thực tế các chung cư đã đưa vào sử dụng hiện nay. Việc thiết kế các trạm sạc trong chung cư thường có từ đầu và do chủ đầu tư thực hiện.
Các phân tích được nêu trong bài được nêu ra trong điều kiện các quy định pháp luật tới thời điểm hiện tại. Trong tương lai Quốc hội, Chính phủ có thể thay đổi các quy định liên quan tới xe điện.
Luật sư Đỗ Thanh Lâm, Công ty luật Kiến Việt
