Nội dung

Giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất liên quan đến cơ sở tôn giáo mang tính chất đặc thù về tín ngưỡng, văn hóa và pháp lý. Bài viết này sẽ làm rõ các quy định pháp luật liên quan, đồng thời đề xuất một số giải pháp, hướng dẫn quy trình thực hiện để giải quyết các tranh chấp này, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan.

Giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất liên quan đến cơ sở tôn giáo

Đất cơ sở tôn giáo là gì?

Theo khoản 1 Điều 213 Luật Đất đai 2024, đất tôn giáo bao gồm đất xây dựng cơ sở tôn giáo, trụ sở của tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc và công trình tôn giáo hợp pháp khác.

Như vậy, có thể hiểu một cách đơn giản đất cơ sở tôn giáo là loại đất được Nhà nước giao cho các chủ thể để sử dụng vào mục đích hoạt động tôn giáo. Những khu đất này thường được sử dụng để xây dựng các công trình như:

Chùa
Nhà thờ
Nhà nguyện
Thánh thất, thánh đường, niệm Phật đường
Tu viện
Trường đào tạo riêng của tôn giáo
Trụ sở của tổ chức tôn giáo

Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp đất đai tôn giáo

Tranh chấp đất đai liên quan đến cơ sở tôn giáo là một vấn đề phức tạp, thường tiềm ẩn nhiều nguyên nhân sâu xa và kéo dài. Dưới đây là một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này:

Sự thay đổi về chính sách đất đai. Theo đó qua các thời kỳ, chính sách đất đai thay đổi liên tục, dẫn đến những bất ổn về quyền sở hữu và sử dụng đất của các cơ sở tôn giáo.
Quá trình đô thị hóa nhanh chóng khiến đất đai trở nên khan hiếm, dẫn đến áp lực lên đất đai của các cơ sở tôn giáo.
Các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai thường kéo dài, gây phiền hà cho các cơ sở tôn giáo.
Việc giao đất cho các cơ sở tôn giáo đôi khi thiếu minh bạch, dẫn đến tranh chấp.
Các cơ sở tôn giáo thường sở hữu những khu đất có vị trí đẹp, giá trị cao, dẫn đến xung đột lợi ích với các cá nhân, tổ chức khác.
Việc lấn chiếm đất đai của các cơ sở tôn giáo diễn ra phổ biến, gây ra nhiều mâu thuẫn.
Việc thiếu sự tôn trọng đối với các tôn giáo khác nhau có thể dẫn đến những hành vi gây hấn, bao gồm cả tranh chấp về đất đai.

Một số tranh chấp đất cơ sở tôn giáo phổ biến

Tranh chấp đất cơ sở tôn giáo phổ biến

Tranh chấp về quyền sở hữu

Nhiều ngôi chùa, nhà thờ được xây dựng từ lâu đời, có liên quan đến nhiều dòng họ. Khi các thế hệ sau có sự khác biệt về quan niệm, tranh chấp về quyền quản lý, sử dụng đất có thể xảy ra.
Khi cơ sở tôn giáo mở rộng quy mô hoặc thay đổi mục đích sử dụng đất, có thể xảy ra xung đột với cộng đồng dân cư xung quanh.
Trong một số trường hợp, các tổ chức tôn giáo khác nhau có thể tranh chấp về quyền sở hữu một ngôi chùa, nhà thờ.

Tranh chấp về ranh giới

Mặc dù đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng ranh giới chưa được cắm mốc rõ ràng: Điều này dẫn đến tình trạng lấn chiếm đất, gây ra tranh chấp.
Do nhiều nguyên nhân như thiên tai, xây dựng cơ sở hạ tầng, ranh giới đất có thể bị thay đổi, gây khó khăn trong việc xác định.

Tranh chấp về việc sử dụng đất

Cơ sở tôn giáo sử dụng đất vào mục đích kinh doanh, thương mại, gây ảnh hưởng đến hoạt động tôn giáo và gây bức xúc trong cộng đồng.
Cơ sở tôn giáo xây dựng các công trình vượt quá quy hoạch đã được phê duyệt, gây tranh chấp với chính quyền địa phương và người dân xung quanh.

Tranh chấp liên quan đến thủ tục hành chính

Nhiều cơ sở tôn giáo, đặc biệt là những cơ sở được xây dựng từ lâu đời, chưa có đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất.
Việc thực hiện các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai thường kéo dài, gây khó khăn cho cơ sở tôn giáo.

Phương thức giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất liên quan đến cơ sở tôn giáo

Hòa giải

Hòa giải tại cơ sở: Các bên liên quan tự thỏa thuận, tìm kiếm tiếng nói chung để giải quyết tranh chấp. Đây là phương thức được khuyến khích đầu tiên vì nó giúp duy trì mối quan hệ hòa hợp giữa các bên. Theo khoản 1 Điều 235 Luật Đất đai 2024 thì Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải, hòa giải ở cơ sở theo quy định của pháp luật về hòa giải ở cơ sở, hòa giải theo quy định của pháp luật về hòa giải thương mại hoặc cơ chế hòa giải khác theo quy định của pháp luật.
Hòa giải do Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức: Nếu không thể hoà giải cơ sở, các bên có thể yêu cầu Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức hòa giải. Đây cũng là thủ tục bắt buộc trước khi các bên khởi kiện giải quyết tranh chấp.

Giải quyết hành chính

● Các bên có quyền khiếu nại các quyết định hành chính liên quan đến đất đai mà mình cho là trái pháp luật.

● Nếu phát hiện hành vi vi phạm pháp luật, các bên có quyền tố cáo đến cơ quan có thẩm quyền.

Tố tụng

Khởi kiện dân sự: Trong trường hợp hòa giải không thành, các bên có thể khởi kiện ra tòa để yêu cầu tòa án giải quyết tranh chấp theo thủ tục được quy định tại Bộ luật Tố tụng Dân sự.
Tố tụng hành chính: Nếu tranh chấp có liên quan đến quyết định hành chính, hành vi hành chính của cơ quan nhà nước, các bên có thể khởi kiện hành chính theo thủ tục được quy định tại Luật Tố tụng Hành chính.

Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai tôn giáo

Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất tôn giáo

Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp hoặc một trong các bên tranh chấp có các (i) giấy tờ (như được liệt kê dưới đây) và (ii) tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án giải quyết.

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất,
Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở,
Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở,
Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng,
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất,
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc
Một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 137 của Luật Đất đai 2024.

Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 137 của Luật Đất đai 2024 thì các bên tranh chấp được lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây:

Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều 236 Luật Đất đai 2024;
Khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.

Trình tự, Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai liên quan đến tôn giáo

Trường hợp giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân

Theo khoản 3 Điều 236 Luật Đất đai 2024, trường hợp các bên tranh chấp lựa chọn giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thì việc giải quyết tranh chấp đất đai liên quan đến tôn giáo được thực hiện như sau:

Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết.
Sau thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà các bên tranh chấp không khởi kiện hành chính hoặc khiếu nại thì quyết định giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có hiệu lực thi hành.
Trường hợp không đồng ý với quyết định giải quyết thì trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, các bên tranh chấp đất đai liên quan đến tôn giáo có quyền khởi kiện tại Tòa án theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính hoặc khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường. Quyết định giải quyết của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường có hiệu lực thi hành.

Trường hợp giải quyết tranh chấp tại Tòa án

Hồ sơ khởi kiện đất tranh chấp liên quan đến tôn giáo bao gồm:

Đơn khởi kiện
Tài liệu liên quan chứng minh yêu cầu khởi kiện là có căn cứ
Căn cước công dân/Chứng minh nhân dân của người khởi kiện; tài liệu chứng minh tư cách pháp lý của cơ sở tôn giáo..
Các tài liệu khác liên quan đến tranh chấp.

Thủ tục gồm các bước:

Bước 1: Người khởi kiện nộp bộ hồ sơ khởi kiện đến Toà án có thẩm quyền, có thể nộp trực tiếp hoặc nộp hồ sơ khởi kiện thông qua đường bưu điện, qua cổng thông tin dịch vụ công.
Bước 2: Nộp tạm ứng án phí theo yêu cầu của Tòa án và nhận thông báo thụ lý,thông báo yêu cầu cung cấp các tài liệu…
Bước 3: Tòa án tiến hành giải quyết vụ việc tranh chấp đất đai liên quan đến tôn giáo, các bên thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định pháp luật trong suốt quá trình tố tụng.
Bước 4: Ban hành bản án sơ thẩm, các bên không đồng ý với kết quả giải quyết của tòa sơ thẩm thì có quyền kháng cáo.

Dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất liên quan đến cơ sở tôn giáo

Tư vấn giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất liên quan đến cơ sở tôn giáo

Tranh chấp quyền sử dụng đất liên quan đến cơ sở tôn giáo là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi kiến thức chuyên sâu về cả pháp luật và xã hội. Việc tự mình giải quyết những tranh chấp này thường gặp nhiều khó khăn và rủi ro. Chính vì vậy, dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất liên quan đến cơ sở tôn giáo ra đời nhằm hỗ trợ các cá nhân, tổ chức tôn giáo bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.

Dịch vụ tư vấn của chúng tôi bao gồm:

Tư vấn pháp lý, cụ thể là về các quy định pháp luật liên quan, quyền và nghĩa vụ của các bên trong tranh chấp đất liên quan đến cơ sở tôn giáo.
Soạn thảo các văn bản pháp lý như đơn khởi kiện, đơn kháng cáo, ý kiến, các văn bản hòa giải, biên bản… để hỗ trợ khách hàng giải quyết tranh chấp một cách tốt nhất.
Đại diện cho khách hàng tham gia các phiên hòa giải, phiên tòa và khi làm việc với cơ quan nhà nước nhằm bảo vệ quyền lợi của khách hàng trước pháp luật.
Giúp bạn hoàn thiện các thủ tục hành chính phức tạp liên quan đến đất của cơ sở tôn giáo.

Với đội ngũ luật sư tư vấn tranh chấp đất đai dày dặn kinh nghiệm về hồ sơ, thủ tục và chuyên môn cao trong lĩnh vực tranh chấp đất đai, Luật Kiến Việt tự tin mang đến cho quý khách hàng dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp quyền sử dụng đất liên quan đến cơ sở tôn giáo hiệu quả. Nếu có bất kỳ thắc mắc hay nhu cầu tư vấn pháp lý liên quan đến vấn đề này, hãy liên hệ với chúng tôi theo hotline 0386579303 để được hỗ trợ.