Nội dung

Làm giả chữ ký di chúc hưởng tài sản có bị xử lý hình sự không là thắc mắc của nhiều người, bởi hiện nay trên thực tế xuất hiện nhiều trường hợp giả chữ ký để chiếm đoạt tài sản. Việc giả mạo chữ ký là hành vi trái pháp luật, vậy hành vi giả mạo chữ ký trong di chúc sẽ phải bị xử lý thế nào, cách xác định chữ ký trong di chúc là giả ra sao, bài viết dưới đây sẽ giải đáp.

Làm giả chữ ký di chúc hưởng tài sản có bị xử lý hình sự không?

Điều kiện để di chúc có hiệu lực

Điều 630 Bộ luật dân sự 2015 quy định một di chúc được xác định là hợp pháp khi đáp ứng các điều kiện sau:

Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc, không bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép;
Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức của di chúc không trái quy định của luật;
Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi nếu lập di chúc phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc;
Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện nêu trên.
Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.

Làm giả chữ ký di chúc hưởng tài sản bị xử lý thế nào?

Không được quyền hưởng di sản

Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che dấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản thì không được quyền hưởng di sản, căn cứ theo điểm d khoản 1 Điều 621 Bộ luật dân sự 2015.
Tuy nhiên, người giả chữ ký vẫn được hưởng di sản trong trường hợp người để lại di sản đã biết hành vi của người này nhưng họ vẫn cho hưởng di sản theo di chúc.

Bị xử phạt hành chính

Hành vi giả mạo chữ ký di chúc để hưởng tài sản có thể được xem là hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác. Theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 15 Nghị định 144/2021/NĐ-CP, phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong những hành vi dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản nhưng chưa đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự.
Mức phạt tiền là mức phạt áp dụng đối với hành vi phạm của cá nhân. Tổ chức có hành vi vi phạm thì mức phạt tiền gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân.
Ngoài ra người thực hiện hành vi làm giả chữ ký hưởng di chúc sẽ bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm.

Bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Xử lý hình sự hành vi giả chữ ký trong di chúc

Căn cứ Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 hành vi giả mạo chữ ký trong di chúc để được hưởng di sản có thể bị truy cứu về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 và tội làm giả con dấu tài liệu theo Điều 341 trong trường hợp giả mạo công chứng, chứng thực di chúc.

Đối với tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Khung 1: Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các Điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ.

Khung 2: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

Có tổ chức;
Có tính chất chuyên nghiệp;
Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
Tái phạm nguy hiểm;
Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
Dùng thủ đoạn xảo quyệt.

Khung 3: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.

Khung 4: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Đối với tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức

Ngoài tội danh nêu trên, nếu người làm giả di chúc mà có giả mạo công chứng, chứng thực của văn phòng công chứng hoặc uỷ ban nhân dân, hoặc cơ quan có thẩm quyền khác đối với di chúc thì còn có thể bị truy cứu tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức.

Khung 1: Người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ giả thực hiện hành vi trái pháp luật, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 02 năm.

Khung 2: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:

Có tổ chức;
Phạm tội 02 lần trở lên;
Làm từ 02 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác đến 05 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác;
Sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm ít nghiêm trọng hoặc tội phạm nghiêm trọng;
Thu lợi bất chính từ 10.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng;
Tái phạm nguy hiểm.

Khung 3: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm:

Làm 06 con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác trở lên;
Sử dụng con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác thực hiện tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng;
Thu lợi bất chính 50.000.000 đồng trở lên.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.

Cách xác định chữ ký trong di chúc là giả

Để xác định chữ ký trong di chúc là thật hay giả thì người thừa kế theo di chúc hoặc người thuộc hàng thừa kế có thể yêu cầu cơ quan tiến hành tố tụng giám định chữ ký khi có tranh chấp về việc thừa kế.

Hồ sơ giám định bao gồm:

Theo khoản 1 Điều 26 Luật Giám định tư pháp 2012 sửa đổi, bổ sung 2020 thì người yêu cầu giám định chữ ký, chữ viết chuẩn bị hồ sơ sau:

Mẫu đơn yêu cầu giám định chữ ký, chữ viết;
Đối tượng giám định là di chúc có chứa chữ ký cần giám định;
Các tài liệu, đồ vật có liên quan nếu có;
Tài liệu chứng minh mình là đương sự trong vụ án dân sự.

Thủ tục tố cáo hành vi làm giả chữ ký di chúc

Khi phạt hiện hành vi làm giả chữ ký nhằm chiếm đoạt tài sản, bạn có thể làm đơn tố giác đến các cơ quan điều tra nơi cư trú, viện kiểm sát hoặc các cơ quan, tổ chức khác tại nơi phát hiện tội phạm, xảy ra tội phạm hoặc nơi cư trú của người có hành vi phạm tội.
Ngoài đơn tố giác bạn cần cung cấp chứng cứ mà mình thu thập được như kết luận giám định, hình ảnh, bản ghi âm, tin nhắn… về việc giả mạo chữ ký.

Luật sư tư vấn pháp luật về làm giả di chúc

Luật sư tư vấn pháp luật về làm giả di chúc

Luật Kiến Việt có nhiều kinh nghiệm trong lĩnh vực pháp lý đặc biệt là trong việc tư vấn về di chúc. Với đội ngũ luật sư giỏi chuyên môn, đã tham gia giải quyết nhiều vụ việc chắc chắn chắn sẽ hỗ trợ bạn tư vấn các vấn đề sau:

Tư vấn quy định pháp luật về thừa kế;
Tư vấn quy định về di chúc;
Tư vấn cách xác định di chúc bị làm giả;
Tư vấn cách xử lý đối với hành vi giả mạo chữ ký trong di chúc;
Soạn thảo di chúc hợp pháp;
Bảo quản di chúc;
Tư vấn giải quyết tranh chấp về phân chia di sản thừa kế;
Đại diện tham gia tố tụng giải quyết tranh chấp thừa kế…

Hiện nay việc lập di chúc để lại tài sản đang khá phổ biến, tuy nhiên có rất nhiều vấn đề phát sinh khi lập di chúc điển hình là hành vi giả mạo chữ ký, làm giả di chúc. Để đảm bảo cho một di chúc hợp pháp bạn có thể liên hệ Luật sư tư vấn Luật Kiến Việt qua hotline 0386579303 để được tư vấn chi tiết.