Thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động là một quy trình pháp lý quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động và người sử dụng lao động khi xảy ra bất đồng liên quan đến hợp đồng lao động. Việc nắm rõ các thủ tục này sẽ giúp các bên liên quan giải quyết tranh chấp một cách nhanh chóng, hiệu quả và đúng pháp luật. Vậy hãy theo dõi bài viết để nắm rõ nguyên nhân, hình thức, trình tự, thủ tục và hồ sơ yêu cầu giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động.
Thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động
Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp hợp đồng lao động
Trong thực tế, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tranh chấp hợp đồng lao động, và sau đây là một số nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này:
Người sử dụng lao động vi phạm:
- Không trả đủ lương, trễ hạn trả lương, tính sai phụ cấp, thưởng,…
- Vi phạm quy định pháp luật về bảo hiểm, không đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.
- Giao việc quá sức, người lao động làm việc trong môi trường độc hại, quấy rối tình dục,..
- Chấm dứt hợp đồng trước thời hạn mà không có lý do chính đáng, không thông báo trước,…
Người lao động vi phạm:
- Đi làm trễ, về sớm, nghỉ việc không xin phép,…
- Không hoàn thành công việc được giao, gây thiệt hại cho doanh nghiệp,…
- Không tuân thủ quy định của công ty,…
Các nguyên nhân khác:
Do cả người lao động và người sử dụng lao động chưa hiểu rõ về quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định của pháp luật. Điều này dẫn đến những hiểu lầm, gây ra mâu thuẫn và tranh chấp.
- Nhiều người lao động chưa nắm vững các quy định về lương, thưởng, bảo hiểm, thời gian làm việc, nghỉ ngơi nên dễ bị vi phạm quyền lợi.
- Một số doanh nghiệp chưa hiểu rõ về nghĩa vụ của mình đối với người lao động, dẫn đến việc áp đặt các điều khoản bất hợp lý trong hợp đồng lao động.
- Những thay đổi trong quá trình làm việc như thay đổi giờ làm, thay đổi vị trí công việc, sáp nhập, chuyển đổi doanh nghiệp cũng là yếu tố gây ra tranh chấp.
- Khi điều kiện làm việc thay đổi, người lao động có thể cảm thấy bị thiệt thòi và không đồng ý.
- Việc giao việc mới, thay đổi nhiệm vụ công việc có thể gây ra sự bất đồng.
Các hình thức giải quyết tranh chấp lao động
Khi xảy ra tranh chấp trong quan hệ lao động, việc tìm kiếm một giải pháp hiệu quả là điều vô cùng quan trọng. Hiện nay, có nhiều hình thức giải quyết tranh chấp lao động được áp dụng, mỗi hình thức có những ưu điểm và phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Sau đây là ưu điểm, nhược điểm của mỗi hình thức giải quyết tranh chấp.
Hòa giải
Đây là hình thức giải quyết tranh chấp lao động được khuyến khích thực hiện đầu tiên. Hòa giải là quá trình mà các bên tranh chấp cùng nhau tìm kiếm một giải pháp thỏa thuận dưới sự hỗ trợ của một bên thứ ba trung lập là hòa giải viên lao động.
Ưu điểm:
- Các bên có thể tự do đưa ra các giải pháp thỏa thuận mà không bị ràng buộc bởi các quy định quá cứng nhắc.
- Quá trình hòa giải thường diễn ra nhanh chóng, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí.
- Giúp duy trì mối quan hệ giữa người lao động và người sử dụng lao động.
Nhược điểm:
- Thỏa thuận hòa giải không có giá trị pháp lý ràng buộc, có thể xảy ra trường hợp một trong hai bên không thực hiện đúng thỏa thuận.
- Kết quả của hòa giải phụ thuộc vào thiện chí hợp tác của cả hai bên.
Trọng tài
Nếu hòa giải không thành, các bên có thể lựa chọn giải quyết tranh chấp thông qua trọng tài lao động.
Ưu điểm:
- Trọng tài thường là những người có chuyên môn về luật lao động, đảm bảo quyết định được đưa ra khách quan và công bằng.
- Thủ tục trọng tài linh hoạt hơn so với tố tụng.
Nhược điểm:
- Chi phí trọng tài thường cao hơn so với hòa giải.
- Quá trình trọng tài thường kéo dài hơn so với hòa giải.
- Thiếu cơ chế bảo đảm thi hành.
Tòa án
Khi việc giải quyết bằng thương lượng không thành, các bên có thể lựa chọn giải quyết tranh chấp tại tòa án. Tòa án sẽ xem xét vụ việc và đưa ra bản án có hiệu lực pháp luật.
Ưu điểm:
- Bản án của tòa án có giá trị pháp luật bắt buộc thi hành.
- Tòa án sẽ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên.
- Bản án được cưỡng chế thi hành bằng quyền lực nhà nước.
Nhược điểm:
- Thủ tục tố tụng thường phức tạp và kéo dài.
- Chi phí tố tụng bao gồm nhiều loại như tạm ứng án phí, phí giám định, phí luật sư,….
Tham khảo thêm: Thẩm quyền giải quyết tranh chấp lao động của toà án
Thủ tục khởi kiện giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động
Thủ tục khởi kiện tranh chấp hợp đồng lao động
Hồ sơ chuẩn bị
Khi quyết định đưa vụ tranh chấp ra tòa, việc chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác là vô cùng quan trọng. Hồ sơ đầy đủ sẽ giúp vụ án được giải quyết nhanh chóng và hiệu quả. Dưới đây là những loại hồ sơ cần thiết khi khởi kiện:
- Đơn khởi kiện
Nội dung Đơn khởi kiện cần bao gồm đầy đủ các thông tin như:
- Tên toà án có thẩm quyền;
- Tên, địa chỉ, số điện thoại (nếu có) của nguyên đơn và bị đơn.
- Nội dung vụ án: Trình bày rõ ràng và chi tiết về hợp đồng, các điều khoản bị vi phạm, thiệt hại gây ra.
- Yêu cầu của nguyên đơn: Yêu cầu cụ thể mà nguyên đơn muốn Tòa án chấp nhận.
- Chứng cứ: Liệt kê các loại chứng cứ đã có để chứng minh cho yêu cầu của mình.
Đơn khởi kiện phải được lập theo đúng mẫu quy định của Tòa án và phải có chữ ký của người khởi kiện.
- Các loại tài liệu, chứng cứ
Bản sao hợp đồng: Bản sao hợp đồng lao động là bằng chứng quan trọng nhất để chứng minh sự tồn tại của hợp đồng và các điều khoản đã thỏa thuận giữa các bên. Bản sao hợp đồng phải được chứng thực hợp pháp.
Ngoài bản sao hợp đồng, người khởi kiện có thể bổ sung thêm các loại chứng cứ khác để chứng minh cho yêu cầu của mình, chẳng hạn như:
- Các trao đổi qua thư, email giữa các bên liên quan đến hợp đồng.
- Các hóa đơn, chứng từ chứng minh các khoản chi phí, thiệt hại.
- Báo cáo giám định của các tổ chức có thẩm quyền về thiệt hại (nếu có).
- Các văn bản có liên quan đến vụ việc như biên bản làm việc, quyết định sa thải, kỷ luật…
Thủ tục thực hiện
Khi đã chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, bước tiếp theo là tiến hành khởi kiện tại tòa án. Quá trình này bao gồm một số thủ tục nhất định, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể và từng địa phương. Dưới đây là các bước cơ bản trong thủ tục này:
Bước 1: Nộp đơn khởi kiện
Đây là bước đầu tiên và quan trọng nhất. Người khởi kiện sẽ trực tiếp đến Tòa án có thẩm quyền để nộp đơn khởi kiện.
- Tòa án có thẩm quyền: Thường là toà án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn cư trú, làm việc hoặc nơi bị đơn có trụ sở nếu bị đơn là tổ chức.
- Nội dung đơn khởi kiện: Như đã đề cập ở phần trước, đơn khởi kiện cần bao gồm đầy đủ các thông tin về các bên, nội dung vụ việc, yêu cầu cụ thể của nguyên đơn.
Bước 2: Tòa án thụ lý vụ án
Sau khi nhận được đơn khởi kiện, Tòa án sẽ tiến hành kiểm tra tính hợp lệ của đơn và các tài liệu kèm theo. Nếu đơn khởi kiện hợp lệ, Tòa án sẽ ra quyết định thụ lý vụ án.
Bước 3: Gửi thông báo
Tòa án sẽ gửi thông báo về việc vụ án đã được thụ lý và yêu cầu bị đơn đưa ra ý kiến về vụ án.
Bước 4: Tiến hành hòa giải
Trước khi đưa vụ án ra xét xử, Tòa án thường sẽ tổ chức một hoặc nhiều phiên hòa giải để giúp các bên tìm kiếm một giải pháp thỏa thuận.
Bước 5: Xét xử
Nếu hòa giải không thành, Tòa án sẽ tiến hành xét xử vụ án. Trong quá trình xét xử, Tòa án sẽ tiến hành các hoạt động như:
- Nghiên cứu hồ sơ vụ án.
- Cả nguyên đơn và bị đơn đều có quyền tham gia phiên tòa để trình bày ý kiến và đưa ra chứng cứ.
- Tiến hành xét hỏi các bên để làm rõ các vấn đề chưa rõ.
- Xem xét, đối chiếu các chứng cứ mà các bên cung cấp.
Bước 6: Ra bản án
Sau khi kết thúc phiên tòa, Tòa án sẽ ra bản án. Bản án của Tòa án có giá trị pháp luật và các bên có nghĩa vụ thực hiện theo. Nếu một trong các bên không đồng ý với bản án sơ thẩm thì có thể kháng cáo bản án trong thời hạn nhất định.
Bước 7: Thi hành án
Nếu một trong hai bên không tự nguyện thực hiện bản án, bên kia có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án cưỡng chế thi hành bản án.
Các lưu ý khi giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động
Thủ tục hòa giải bắt buộc
Theo Khoản 1 Điều 188 Bộ Luật Lao động, trước khi khởi kiện hoặc yêu cầu trọng tài giải quyết thì các bên cần phải giải quyết tranh chấp thông qua thủ tục hòa giải của hòa giải viên lao động, trừ các tranh chấp sau đây không bắt buộc phải qua thủ tục hòa giải:
- Về xử lý kỷ luật lao động theo hình thức sa thải hoặc về trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động
- Về bồi thường thiệt hại, trợ cấp khi chấm dứt hợp đồng lao động
- Giữa người giúp việc gia đình với người sử dụng lao động
- Về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, về bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật về bảo hiểm y tế, về bảo hiểm thất nghiệp theo quy định của pháp luật về việc làm, về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của pháp luật về an toàn, vệ sinh lao động
- Về bồi thường thiệt hại giữa người lao động với doanh nghiệp, tổ chức đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng
- Giữa người lao động thuê lại với người sử dụng lao động thuê lại.
Thời hiệu khởi kiện
Căn cứ Điều 190 Bộ luật lao động năm 2019 được quy định như sau:
- Thời hiệu yêu cầu hòa giải viên lao động thực hiện hòa giải tranh chấp lao động cá nhân là 06 tháng kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
- Thời hiệu yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp lao động cá nhân là 09 tháng kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
- Thời hiệu yêu cầu Tòa án giải quyết tranh chấp lao động cá nhân là 01 năm kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
Và trường hợp người yêu cầu chứng minh được vì sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc lý do khác theo quy định của pháp luật mà không thể yêu cầu đúng thời hạn quy định tại Điều này thì thời gian có sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan hoặc lý do đó không tính vào thời hiệu yêu cầu giải quyết tranh chấp lao động cá nhân.
Tham khảo thêm: Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp lao động cá nhân
Dịch vụ tư vấn thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động
Luật sư tư vấn giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động
Trong thời gian gần đây, tình hình tranh chấp lao động có những diễn biến phức tạp hơn do hậu quả của suy thoái kinh tế sau đại dịch COVID-19. Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn, phải cắt giảm nhân sự, điều chỉnh lương thưởng, dẫn đến gia tăng các vụ tranh chấp. Nếu bạn đang có nhu cầu được tư vấn để giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động hãy liên hệ với chúng tôi, Với kinh nghiệm của mình Luật sư sẽ hỗ trợ khách hàng:
- Phân tích, đánh giá tình hình cụ thể để xác định rõ các vấn đề pháp lý liên quan.
- Đánh giá tính hợp pháp của các yêu cầu mà bạn đưa ra, đồng thời đưa ra những lời khuyên hữu ích để bạn có thể đưa ra những yêu cầu hợp lý và có cơ sở pháp lý.
- Tư vấn cho khách hàng về các hình thức giải quyết tranh chấp lao động như hòa giải, trọng tài, tố tụng và giúp bạn lựa chọn hình thức phù hợp nhất với tình hình cụ thể.
- Chuẩn bị đầy đủ các hồ sơ, tài liệu cần thiết để phục vụ cho việc giải quyết tranh chấp, bao gồm đơn khởi kiện, đơn kháng cáo, các chứng cứ liên quan…
- Nếu lựa chọn hình thức hòa giải, luật sư sẽ đại diện cho bạn trong các cuộc đàm phán với người sử dụng lao động, người lao động để tìm kiếm một giải pháp hòa bình.
- Nếu vụ việc phải đưa ra tòa, luật sư sẽ đại diện cho bạn trong các phiên tòa, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của bạn.
Tham khảo thêm: Luật sư tư vấn luật lao động miễn phí qua điện thoại
Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm và kiến thức chuyên sâu trong lĩnh vực dịch vụ luật sư lao động, chúng tôi sẽ giúp quý khách hàng giải quyết tranh chấp lao động một cách nhanh chóng và hiệu quả. Nếu bạn đang có nhu cầu được tư vấn về hồ sơ, thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng lao động, hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 0386579303 để được tư vấn, hỗ trợ nhanh chóng.