Tranh chấp đất đai mua bán bằng giấy viết tay là tranh chấp xảy ra giữa các bên liên quan đến việc mua bán đất thông qua giấy tờ không được công chứng, chứng thực theo quy định của pháp luật đất đai. Việc mua bán đất bằng giấy viết tay ngày càng phổ biến, dẫn đến các tranh chấp phức tạp. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn đọc về hồ sơ, quy trình giải quyết loại tranh chấp này.
Giải quyết tranh chấp đất mua bán bằng giấy viết tay
Vì sao mua bán đất bằng giấy viết tay dễ xảy ra tranh chấp?
Mua bán đất bằng giấy viết tay là một hình thức giao dịch phổ biến ở Việt Nam. Tuy nhiên, hình thức này tiềm ẩn nhiều rủi ro và dễ dẫn đến tranh chấp đất đai. Sau đây là một số lý do dễ dẫn đến tranh chấp:
- Giấy viết tay không đảm bảo tính pháp lý theo quy định của pháp luật Việt Nam. Theo đó, hợp đồng mua bán đất đai phải được lập thành văn bản và được công chứng, chứng thực theo quy định theo điểm a khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013. Giấy viết tay không được công chứng, chứng thực không có giá trị pháp lý, do đó không đủ điều kiện để bảo vệ quyền lợi của các bên trong trường hợp xảy ra tranh chấp.
- Giấy viết tay dễ bị kẻ gian làm giả, chỉnh sửa, dẫn đến việc lừa đảo, chiếm đoạt đất đai.
- Giấy viết tay thường không thể hiện rõ ràng các thông tin về quyền sở hữu đất đai, như nguồn gốc đất, tình trạng pháp lý, ranh giới… dẫn đến việc khó xác định quyền sở hữu của các bên trong trường hợp xảy ra tranh chấp.
- Khi xảy ra tranh chấp, do không có hợp đồng hợp lệ và các bằng chứng pháp lý đầy đủ, việc giải quyết tranh chấp sẽ gặp nhiều khó khăn, tốn thời gian và chi phí.
Căn cứ giải quyết tranh chấp đất đai mua bán bằng giấy viết tay
Tranh chấp đất đai mua bán bằng giấy viết tay được giải quyết dựa trên căn cứ của (i) quy định pháp luật và (ii) Thỏa thuận, ý chí của các bên khi thực hiện mua bán đất.
- Theo khoản 1 Điều 167 Luật Đất đai 2013, người sử dụng đất được thực hiện quyền chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo quy định của Luật này. Theo điểm a khoản 3 Điều 167 Luật Đất đai 2013, điều kiện để giao dịch mua bán đất có hiệu lực là được công chứng, chứng thực. Nếu các bên xác lập giao dịch chưa công chứng, chứng thực và các bên chưa thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình thì Tòa án sẽ tuyên giao dịch vô hiệu và hủy hợp đồng.
- Tuy nhiên, nếu các bên không công chứng, chứng thực mà một bên hoặc các bên đã thực hiện ít nhất hai phần ba nghĩa vụ trong giao dịch thì Tòa án có thể ra quyết định công nhận hiệu lực của giao dịch đó theo Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015. Điển hình cho trường hợp này là Án lệ 55/2022/AL về công nhận hiệu lực của hợp đồng vi phạm điều kiện về hình thức. Theo đó, tình huống án lệ là Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất được xác lập trước ngày 01/01/2017 chưa được công chứng/chứng thực nhưng bên nhận chuyển nhượng đã thực hiện 2/3 nghĩa vụ của mình thì trong trường hợp này, Tòa án công nhận hiệu lực của hợp đồng.
- Bên cạnh đó, cũng cần xem xét ý chí của các bên khi thực hiện mua bán đất trong hợp đồng/giấy viết tay để xem xét các nội dung có phù hợp với quy định pháp luật hay không.
Các phương thức giải quyết tranh chấp đất đai mua bán bằng giấy viết tay
Phương thức giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán đất viết tay
Các bên có thể lựa chọn một trong những phương thức sau để giải quyết tranh chấp đất đai mua bán bằng giấy viết tay:
- Thương lượng: Đây là phương thức nên được ưu tiên sử dụng vì tiết kiệm chi phí, thời gian. Đồng thời giúp cho các bên có cơ hội đàm phán lại, thực hiện lại đúng thủ tục công chứng, chứng thực theo pháp luật hoặc hủy giao dịch.
- Hòa giải: Các bên có thể tự hòa giải, bàn bạc trên tinh thần tự nguyện, tôn trọng lợi ích của nhau. Nếu không hòa giải được thì đương sự có quyền nộp đơn lên UBND cấp xã yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai theo khoản 1 Điều 88 Nghị định 43/2014/NĐ-CP (Sửa đổi, bổ sung bởi Khoản 27 Điều 1 Nghị định số 148/2020/NĐ-CP).
- Tòa án: Nếu đã sử dụng hai phương thức trên mà tranh chấp vẫn chưa được giải quyết, các bên có thể khởi kiện ra Tòa án có thẩm quyền để giải quyết.
Thủ tục giải quyết tranh chấp mua bán đất bằng giấy tay tại Toà án
Theo khoản 2 Điều 203 Luật Đất đai 2013, khi tranh chấp đất đai mua bán bằng giấy viết tay các bên có thể lựa chọn phương án khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền để giải quyết tranh chấp.
Thủ tục khởi kiện tại Tòa án tuân theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, cụ thể như sau:
- Bên có quyền lợi bị xâm phạm nộp đơn khởi kiện cho Tòa án yêu cầu giải quyết tranh chấp mua bán đất bằng giấy tay;
- Sau khi Tòa án nhận đơn khởi kiện, người khởi kiện sẽ được nhận phiếu nhận đơn khởi kiện và thực hiện việc đóng án phí;
- Sau khi đóng án phí, Bên khởi kiện nộp lại biên lai đóng án phí cho Tòa án. Sau đó, Tòa án sẽ thụ lý vụ án và gửi thông báo về việc thụ lý vụ án cho các bên đương sự trong tranh chấp.
- Tòa án sẽ tiến hành thủ tục xét xử và ban hành bản án, nếu một bên không đồng ý với bản án sơ thẩm thì có thể kháng cáo theo thủ tục phúc thẩm.
Tham khảo thêm: Dịch vụ luật sư tham gia giải quyết tranh chấp đất đai tại Tòa án
Dịch vụ luật sư tư vấn tranh chấp đất đai mua bán bằng giấy viết tay
Luật sư tư vấn tranh chấp đất đai mua bán bằng giấy viết tay
Luật sư tư vấn tranh chấp đất đai mua bán bằng giấy viết tay là dịch vụ hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp dành cho các cá nhân, tổ chức đang gặp tranh chấp liên quan đến giao dịch đất đai được thực hiện bằng giấy viết tay. Dịch vụ tư vấn bao gồm:
- Luật sư sẽ xem xét các giấy tờ, bằng chứng liên quan để đánh giá tính hợp lệ của hợp đồng mua bán đất đai bằng giấy viết tay, xác định nguyên nhân và hậu quả của tranh chấp.
- Dựa trên phân tích tình trạng pháp lý, luật sư sẽ đề xuất các giải pháp phù hợp để giải quyết tranh chấp, bao gồm: Thương lượng hòa giải giữa các bên; Đề nghị cơ quan chức năng can thiệp hoặc Khởi kiện ra Tòa án.
- Luật sư sẽ soạn thảo các văn bản pháp lý cần thiết như: Đơn khởi kiện, đơn đề nghị hòa giải, phản hồi, biện luận…
- Luật sư sẽ đại diện cho khách hàng tham gia thương lượng hòa giải, trình bày quan điểm tại cơ quan chức năng và Tòa án.
Tranh chấp đất đai mua bán bằng giấy viết tay là tranh chấp phức tạp, gây ảnh hưởng đến các bên trong giao dịch. Vì vậy, để giải quyết một cách nhanh chóng và đạt được hiệu quả cao, bảo đảm chặt chẽ về hồ sơ và quy trình khởi kiện, bạn nên liên hệ luật sư tư vấn. Các bạn có thể liên hệ Công ty Luật Kiến Việt theo số hotline 0386.579.303 để được tư vấn chi tiết..